15-165

Astronomowie korzystający z Obserwatorium Chandra oraz 6.5-metrowego Teleskopu Clay w Chile zidentyfikowali najmniejszą dotychczas supermasywną czarną dziurę w centrum galaktyki. Ten osobliwy obiekt może ułatwić zrozumienie procesu formowania się większych czarnych dziur oraz ich galaktyk macierzystych 13 miliardów lat temu.

Astronomowie szacują, że ta supermasywna czarna dziura ma masę 50 000 mas Słońca. To ponad o połowę mniej niż dotychczasowa najmniejsza czarna dziura w centrum galaktyki.

„Może to brzmieć jak sprzeczność jednak znalezienie takiej małej dużej czarnej dziury jest odkryciem bardzo istotnym,” powiedziała Vivienne Baldassare z University of Michigan w Ann Arbor, autorka artykułu opisującego wyniki badań opublikowanego w czasopiśmie Astrophysical Journal Letters. „Korzystając z obserwacji najlżejszej supermasywnej czarnej dziury możemy lepiej zrozumieć procesy powstawania czarnych dziur każdego rozmiaru.”

Odkryta czarna dziura znajduje się w centrum dyskowej galaktyki karłowatej RGG 118, około 340 milionów lat świetlnych od Ziemi i została pierwotnie odkryta w ramach przeglądu Sloan Digital Sky Survey.

Naukowcy oszacowali masę czarnej dziury badając ruch chłodnego gazu w pobliżu centrum tej galaktyki obserwowanego w paśmie widzialnym za pomocą Teleskopu Clay. Następnie wykorzystano Obserwatorium Chandra do zmierzenia jasności w zakresie rentgenowskim gorącego gazu poruszającego się w kierunku czarnej dziury.

„Okazało się, że małe supermasywne czarne dziury zachowują się bardzo podobnie do większych, a w niektórych wypadkach do dużo większych kuzynów,” powiedziała współautorka opracowania Amy Reines z University of Michigan. „Oznacza to, że czarne dziury ewoluują w ten sam sposób niezależnie od rozmiaru.”

Czarna dziura w RGG 118 jest prawie 100 razy mniej masywna czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej. Jest także 200 000 razy mniej masywna niż najmasywniejsze czarne dziury odnajdywane w centrach innych galaktyk.

Źródło: NASA/Chandra