Galaktyka WLM

Powyższe zdjęcie, wykonane za pomocą kamery OmegaCAM zainstalowanej na teleskopie VLT Survey Telescope, przedstawia samotną galaktykę znaną pod nazwą Wolf-Lundmark-Melotte (WLM). Chociaż uważana jest za element naszej Lokalnej Grupy galaktyk, WLM samotnie unosi się na zewnętrznej krawędzi grupy jako jedna z najbardziej odizolowanych jej członków. W rzeczywistości, owa galaktyka jest tak mała i wyizolowana, że mogła nigdy nie oddziaływać z żadną inną galaktyką Lokalnej Grupy – lub z jakąkolwiek inną galaktyką w historii Wszechświata.

Niczym odizolowane plemię żyjące w głębi puszczy amazońskiej czy na jednej z wysp Oceanii, WLM pozwala nam badać pierwotną naturę galaktyk, które zostały w bardzo małym stopniu zaburzone przez otoczenie.

WLM została odkryta w 1909 roku przez niemieckiego astronoma Maxa Wolfa i zidentyfikowana jako galaktyka jakieś piętnaście lat później przez astronomów Knuta Lundmarka i Philiberta Jacquesa Melotte’a – stąd też jej osobliwa nazwa. Ta stosunkowo ciemna galaktyka znajduje się w gwiazdozbiorze Wieloryba w odległości ok. trzech milionów lat świetlnych od Drogi Mlecznej, która jest jedną z trzech największych galaktyk spiralnych w Lokalnej Grupie.

Położenie galaktyki WLM

WLM jest stosunkowo niewielka i pozbawiona jest struktury, stąd klasyfikowana jest jako karłowata galaktyka nieregularna. WLM rozciąga się na blisko 8000 lat świetlnych w najszerszym miejscu – włącznie z obszernym halo bardzo starych gwiazd odkrytym w 1996 roku.

Astronomowie uważają, że porównywalnie małe pierwotne galaktyki oddziaływały grawitacyjnie ze sobą i w wielu przypadkach łączyły się ze sobą, prowadząc do powstania większych galaktyk złożonych. Przez miliardy lat takie procesy łączenia prowadziły do powstawania większych galaktyk spiralnych i eliptycznych, których teraz bardzo dużo obserwujemy we Wszechświecie.

Otoczenie galaktyki WLM

W przeciwieństwie do nich WLM rozwinęła się sama, z dana od wpływu innych galaktyk i ich gwiezdnych populacji. Niczym ukryte w puszczy plemię, które nie ma kontaktu ze światem zewnętrznym, WLM stanowi stosunkowo nienaruszoną „czystą naturę”, w której jakiekolwiek zmiany w toku jej życia zachodziły niezależnie od procesów zachodzących na zewnątrz.

Owa niewielka galaktyka posiada rozległe halo składające się z ciemnych czerwonych gwiazd, rozciągające się w czerń otaczającej ją przestrzeni kosmicznej. Ta czerwonawa poświata wskazuje na zaawansowany wiek tych gwiazd. Możliwe, że to halo powstało już w czasach formowania się samej galaktyki, dzięki czemu może nam wiele powiedzieć o mechanizmach, które doprowadziły do powstania pierwszych galaktyk we Wszechświecie.

Gwiazdy znajdujące się w centrum WLM wydają się natomiast młodsze i bardziej niebieskie. Zauważalne na tym zdjęciu różowe obłoki podkreślają obszary, gdzie intensywne promieniowanie młodych gwiazd zjonizowało otaczający je gaz wodorowy, sprawiając tym samym powstanie charakterystycznej, czerwonej poświaty.

Powyższe szczegółowe zdjęcie zostało wykonane za pomocą potężnej kamery OmegaCAM zainstalowanej na teleskopie VLT Survey Telescope (VST) w Chile – 2.6-metrowej średnicy teleskopie przeznaczonym wyłącznie do przeglądów nieba nocnego w zakresie widzialnym. 32 detektory CCD składające się na OmegaCAM pozwalają na tworzenie 256-megapikselowych zdjęć zapewniających bardzo wyraźny, szerokokątny obraz przestrzeni kosmicznej.