Zdjęcie w bliskiej podczerwieni wykonane za pomocą Gemini South GeMS/GSAOI, przedstawiające pole N159W w Wielkim Obłoku Magellana. Zdjęcie przedstawia obszar o szerokości 1.5 minuty kątowej i rozdziela gwiazdy do poziomu 0,09 sekundy łuku. Zdjęcie wykonane w filtrach J, H i K. Czas integracji w każdym filtrze wyniósł 25 minut. Źródło: Gemini Observatory/AURA
Zdjęcie w bliskiej podczerwieni wykonane za pomocą Gemini South GeMS/GSAOI, przedstawiające pole N159W w Wielkim Obłoku Magellana. Zdjęcie przedstawia obszar o szerokości 1.5 minuty kątowej i rozdziela gwiazdy do poziomu 0,09 sekundy łuku. Zdjęcie wykonane w filtrach J, H i K. Czas integracji w każdym filtrze wyniósł 25 minut. Źródło: Gemini Observatory/AURA

Niespotykane dotychczas zdjęcie wykonane za pomocą teleskopu Gemini South w Chile przedstawia gąszcz młodych i formujących się gwiazd, które wydają się powstawać wskutek przejścia fali uderzeniowej. Grupa znana jako N159W znajduje się jakieś 158 000 lat świetlnych od Ziemi w  Wielkim Obłoku Magellana (LMC) – galaktyce będącej satelitą naszej Drogi Mlecznej. Pomimo odległości grupy od naszej galaktyki, ekstremalna rozdzielczość zdjęcia umożliwiła badaczom wgląd w to jak wcześniejsze generacje gwiazd mogą sprowokować formowanie się nowej generacji.

„Dzięki niezwykłej szczegółowości, czułości i głębi tego zdjęcia, udało nam się zidentyfikować około 100 nowych młodych obiektów gwiazdowych (YSO) w tym regionie,” mówi Benoit Neichel z Laboratoire d’Astrophysique de Marseille, który przy swoich badaniach współpracował z doktorantką Anais Bernard.

Bernard dodaje, że YSO są bardzo czerwonymi obiektami, często wciąż skrytymi w kokonie materii, z której powstały. „To co tu widzimy wydaje się być grupami YSO powstających na krawędzi bąbla wypełnionego zjonizowanym gazem rozszerzającym się od starszej generacji gwiazd znajdujących się wewnątrz tego bąbla.” Astronomowie nazywają tego typu obszary rozszerzającego się gazu – regionami HII z uwagi na obfitość zjonizowanego (wzbudzonego) wodoru. „W całkiem dosłownym sensie te młode gwiazdy zostały gwałtownie powołane do życia przez rozszerzający się gaz pochodzący od bardziej dojrzałych gwiazd,” mówi Bernard.

„Bez zaawansowanej technologii optyki adaptacyjnej na Gemini nie bylibyśmy w stanie przesunąć  granic naszych możliwości obserwacyjnych aż do LMC,” mówi Neichel. „Dzięki temu mamy unikalną możliwość zbadania procesów powstawania gwiazd w zupełnie nowym otoczeniu.” Neichel jednocześnie dodaje, że częścią wyzwania jest odróżnienie „nudnych pól gwiazdowych” od YSO, które są „…prawdziwymi klejnotami umożliwiającymi nasze badania.”

Zespół badawczy kierowany przez Neichel i Bernarda opbulikował swoje prace w periodyku Astronomy and Astrophysics. Przy swojej pracy zespół korzystał z teleskopu Gemini South wyposażonego w Gemini Multi-conjugate adaptice optics System (GeMS) w połączeniu z Gemini South Adaptive Optics Imager (GSAOI). System optyki adaptacyjnej na Gemini South charakteryzuje się konfiguracją, która analizuje kilka warstw atmosfery ziemskiej na podstawie „konstelacji” pięciu sztucznych gwiazd. Tego typu system pozwala na uzyskanie wyjątkowo dużego pola widzenia i wysokiego poziomu korekcji pozwalającego na zminimalizowanie rozmycia spowodowanego przez ziemską atmosferę.

Źródło: Gemini Observatory

LMC (Wielki Obłok Magellana) to największa galaktyka krążąca wokół Drogi Mlecznej. Pod względem budowy uważana jest za galaktykę nieregularną (Irr) choć można w niej dostrzec elementy struktury spiralnej. Uważa się, że jej wcześniejsza struktura spiralna została zaburzona przez oddziaływania grawitacyjne ze strony Drogi Mlecznej. Odległość do LMC wynosi ok. 163 000 lat świetlnych. Bliżej znajdują się tylko niektóre galaktyki karłowate takie jak SagDEG czy Karzeł Wielkiego Psa.

Średnica LMC to ok. 35 000 lat świetlnych (Droga Mleczna: ok. 100 000 lat świetlnych).

Zdjęcie przedstawia cały Wielki Obłok Magellana z zaznaczonymi najjaśniejszymi obiektami.  Źródło: Robert Gendler/ESO
Zdjęcie przedstawia cały Wielki Obłok Magellana z zaznaczonymi najjaśniejszymi obiektami. Źródło: Robert Gendler/ESO

YSO (Młody Obiekt Gwiazdowy) to określenie dla gwiazdy na bardzo wczesnym etapie ewolucji. Do tej klasy zaliczają się dwie grupy obiektów: protogwiazdy i gwiazdy przed ciągiem głównym.