Źródło: ESO
Źródło: ESO

Zespół francuskich astronomów pracujących pod kierownictwem Pierre’a Kervella z CNRS/Universidad de Chile przewidział bardzo rzadkie zjawisko soczewkowania grawitacyjnego, które będzie miało miejsce w 2028 roku. Będzie to doskonała okazja do poszukiwania dowodów istnienia planety krążącej wokół pobliskiej gwiazdy.

Wykorzystując nowe oraz archiwalne dane zebrane za pomocą całej planety teleskopów Europejskiego Obserwatorium Południowego, zespół przewidział trajektorie składników szybko poruszającego się duetu gwiazd Alfa Centauri A oraz B. Dzięki temu możliwe było przewidzenie każdego ustawienia w jednej linii z naszego punktu widzenia układu Alfa Centauri i gwiazd leżących w ich pobliżu na niebie aż do 2050 roku.

Choć z pewnością satysfakcjonująca jest możliwość przewidzenia położenia gwiazd z tak wysoką dokładnością – to nie to jest prawdziwą nagrodą dla tego zespołu badaczy; udało się bowiem przewidzieć unikalną okazję poszukiwania planet w układzie Alfa Centauri, umożliwiając nam poszukiwanie wtórnego zjawiska soczewkowania grawitacyjnego.

Do soczewkowania grawitacyjnego dochodzi gdy masywny obiekt, taki jak gwiazda, zakrzywia przestrzeń w swoim toczeniu. Promieniowanie pochodzące od odległego obiektu – które przechodzi w pobliżu takiej gwiazdy podąża po zakrzywionym torze w odkształconej przestrzeni. Bliższa nam gwiazda działa w tym przypadku niczym soczewka, zakrzywiając promieniowanie wyemitowane przez odległy obiekt. W najbardziej ekstremalnych przypadkach zjawisko to może prowadzić do powstania pierścienia Einsteina, okręgu światła  wokół gwiazdy znajdującej się na pierwszym planie. Ponieważ masa charakteryzująca pobliską gwiazdę określa w jaki sposób promieniowanie odległego obiektu zostanie zakrzywione, odchylenia od oczekiwanego stopnia soczewkowania grawitacyjnego można wykorzystać do określenia obecności i masy planet.

Jedno z najciekawszych ustawień przewidzianych w ramach tego projektu jest ustawienie w jednej linii masywniejszego składnika układu Alfa Centauri – czyli Alfa Centauri A – oraz bardziej odległej gwiazdy tła – prawdopodobnie czerwonego olbrzyma – o nazwie S5. W maju 2028 roku istnieje duże prawdopodobieństwo, że światło gwiazdy S5 stworzy pierścień Einsteina wokół Alfa Centauri A, który będzie można zaobserwować teleskopami ESO. To byłaby doskonała okazja do poszukiwania planet lub innych mało-masywnych obiektów w pobliskim nam układzie gwiazd. To szczególnie interesujące w obliczu niedawnego odkrycia planety Proxima b, krążącej wokół trzeciej gwiazdy w tym układzie – Proxima Centauri.

Źródło: ESO