Kosmiczny Teleskop Hubble’a wykonał jak dotąd najdokładniejsze zdjęcie bliskiego sąsiada Drogi Mlecznej – Galaktyki Trójkąta, spiralnej galaktyki oddalonej od nas o jedynie trzy miliony lat świetlnych. Ten panoramiczny przegląd trzeciej pod względem wielkości galaktyki w Grupie Lokalnej dostarczył nam zachwycającego spojrzenia a 40 miliardów gwiazd tworzących ten jeden z najodleglejszych obiektów widocznych gołym okiem.
To nowe zdjęcie Galaktyki Trójkąta – znanej także pod nazwą Messier 33 lub NGC 598 – składa się z 665 milionów pikseli przedstawiających centralny region galaktyki i jej wewnętrznych ramion spiralnych. Aby złożyć tę potężną mozaikę, kamera ACS zainstalowana na Hubble’u musiała wykonać 54 osobnych zdjęć.
W warunkach bardzo ciemnego nieba, Galaktyka Trójkąta widoczna jest gołym okiem jako słaby, rozmyty obiekt w gwiazdozbiorze Trójkąta, gdzie jego mglista poświata stanowi ekscytujący cel obserwacji amatorów astronomii.
Znajdująca się w odległości zaledwie trzech milionów lat świetlnych od Ziemi, Galaktyka Trójkąta jest istotnym elementem Grupy Lokalnej – to trzecia pod względem rozmiarów galaktyka w gromadzie, a jednocześnie najmniejsza galaktyka spiralna w grupie. Średnica galaktyki to około 60 000 lat świetlnych w porównaniu do 200 000 lat świetlnych w przypadku Galaktyki Andromedy oraz 100 000 lat świetlnych w przypadku leżącej między nimi Drogi Mlecznej.
Galaktyka Trójkąta jest mniejsza od dwóch pozostałych nie tylko pod względem rozmiarów, ale także pod względem liczby tworzących ją gwiazd. Galaktyka Trójkąta ma co najmniej jeden rząd wielkości mniej gwiazd niż Droga Mleczna oraz dwa rzędy wielkości mniej niż Andromeda. Te liczy są naprawdę trudne do ogarnięcia, jeżeli już na powyższych zdjęciach mamy od 10 do 15 milionów pojedynczych gwiazd.
W przeciwieństwie do dwóch większych spiral, Galaktyka Trójkąta nie posiada jasnego zgrubienia centralnego ani poprzeczki łączącej jej ramiona z centrum. Co ciekawe, zawiera natomiast ogromne ilości gazu i pyłu, co prowokuje uruchamianie gwałtownych procesów gwiazdotwórczych. Nowe gwiazdy powstają w tej galaktyce w tempie około jednej masy Słońca na każde dwa lata.
Obfitość obłoków gazowych w Galaktyce Trójkąta jest dokładnie tym co skłoniło astronomów do przeprowadzenia tego szczegółowego przeglądu. Gdy powstają nowe gwiazdy, zużywają materię tworzącą te obłoki gazowo-pyłowe, przez co w otoczeniu zostaje mniej paliwa do tworzenia nowych gwiazd. Zdjęcie wykonane za pomocą Hubble’a przedstawia dwa z czterech najjaśniejszych takich regionów w galaktyce: NGC 595 oraz NGC 604. Ten drugi jest drugim pod względem jasności obszarem zjonizowanego wodoru w Grupie Lokalnej i jest jednym z największych znanych obszarów powstawania nowych gwiazd w Grupie Lokalnej.
Te szczegółowe zdjęcia Galaktyki Trójkąta mają niesamowitą wartość – w połączeniu z obserwacjami Drogi Mlecznej oraz Andromedy, Obłoków Magellana, pozwalają astronomom lepiej zrozumieć procesy formowania i ewolucji gwiazd.
Źródło: HST