uran

Wokół Urana po bardzo ciasnych orbitach mogą krążyć dwa małe, dotąd niezauważone księżyce. Mogłyby one tłumaczyć falistą strukturę pierścieni wokół planety.

Lodowy olbrzym posiada 27 znanych księżyców – dużo mniej niż 67 i 62 naturalne satelity krążące wokół odpowiednio Jowisza i Saturna. Uran jest jednak mniejszą od nich planetą, co może po części tłumaczyć tę różnicę.

Możliwe jednak, że wcześniej po prostu nie mieliśmy okazji poszukać kolejnych księżyców Urana. W przeciwieństwie do gazowych olbrzymów, w pobliżu Urana przeleciała tylko jedna sonda – Voyager 2. To właśnie obserwacje z tej sondy trzykrotnie zwiększyły liczbę znanych księżyców. Jak na razie na orbicie wokół Urana nie znalazła się żadna sonda.

Oprócz księżyców Uran posiada ciemne, wąskie pierścienie. Naukowcy odkryli pierwszy z nich w 1977 roku gdy planeta i jej pierścienie przyćmiły światło docierające do nas od odległej gwiazdy. Później sonda Voyager 2 odkryła dwa księżyce – Kordelię i Ofelię- krążące po obu stronach najbardziej zewnętrznego pierścienia zwanego Epsilon. Grawitacyjne oddziaływanie ze strony tych dwóch księżyców umieszczało cząstki tworzące pierścień w bardzo ciasnym i wąskim pierścieniu.

Teraz planetolodzy Rob Chancia i Matthew Hedman z University of Idaho w Moscow ponownie przeanalizowali dane z Voyagera i dostrzegli faliste struktury w dwóch innych pierścieniach zwanych Alfa i Beta. Wytłumaczeniem dla tych struktur tak samo może być przyciąganie grawitacyjne ze strony księżyca leżącego na zewnątrz każdego z tych pierścieni.

„Te księżyce są bardzo małe,” mówi Chancia – o średnicy rzędu 4 do 14 kilometrów (jeżeli w ogóle istnieją). To znaczyłoby, że są mniejsze niż jakikolwiek ze znanych księżyców Urana – i zbyt małe, aby mógł je wyraźnie zarejestrować jakikolwiek instrument sondy Voyager.

Wnioskując po pierścieniach można przypuszczać, że domniemane księżyce są stosunkowo ciemne. „Nie tylko pierścienie Urana są ciemne – ciemna jest też większość jego księżyców w tym regionie,” dodaje Hedman.

Istnienie obu księżyców jest „bardzo prawdopodobne,” mówi Mark Showalter z Instytutu SETI w Mountain View w Kalifornii, który ma na swoim koncie odkrycia księżyców Saturna, Urana, Neptuna i Plutona.

W nadchodzących miesiącach Showalter wraz ze ze współpracownikami planuje przeanalizować obserwacje Urana za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, który pozwolił odkryć cztery najmniejsze księżyce Plutona jeszcze przed wizytą sondy New Horizons.

Jeżeli nie uda się odkryć księżyców w danych z Hubble’a, kolejną szansę będzie miała dopiero sonda, która weszłaby na orbitę wokół tego lodowego olbrzyma.

Więcej informacji:

Źródło: newscientist, Elthiryel