Jedną z najlepszych metod poznania ewolucji naszego Układu Słonecznego jest przyjrzenie się młodszych układom we wczesnych stadiach rozwoju. Ostatnio zespół astronomów odkrył planetę typu Jowisza w młodym układzie planetarnym, która może posłużyć za dekoder, który pozwoli nam zrozumieć procesy formowania się planet wokół naszego Słońca.
Nowa planeta nazwana 51 Eridani b, to pierwsza planeta pozasłoneczna odkryta przez Gemini Planet Imager, nowy instrument wykorzystywany we współpracy międzynarodowej zainstalowany na 8-metrowym teleskopie Gemini South w Chile. GPI został zaprojektowany do poszukiwania i analizowania słabych, młodych planet orbitujących wokół jasnych gwiazd. Obserwacje prowadzone są w trybie „bezpośredniego obrazowania”, w którym astronomowie wykorzystują zalety optyki adaptacyjnej do wyostrzenia obrazu gwiazdy, a następnie wycięciu światła tej gwiazdy. Następnie bada się pozostałe promieniowanie w poszukiwaniu innych jasnych kropek, które mogą okazać się planetami.
„Ta planeta jest dokładnie tym do czego budowaliśmy GPI,” mówi James Graham, profesor astronomii z University of California.
W skali kosmicznej, 51 Eridani to układ bardzo młody, w wieku zaledwie 20 milionów lat – i tylko dlatego udało się bezpośrednio wykryć w nim planetę. W trakcie formowania się planet, materiał opadający na jej powierzchnię uwalnia energię i podgrzewa planetę. Przez kolejne kilkaset milionów lat planety wypromieniowują energię głównie w zakresie podczerwonym.
Obserwacje za pomocą GPI pozwoliły ustalić, że 51 Eri b ma masę dwukrotnie większą od Jowisza. Inne bezpośrednio obrazowane planety jak dotąd miały masy co najmniej 5 mas Jowisza. Oprócz tego, że jest to najmniej masywna planeta zobrazowana bezpośrednio, jest też najchłodniejsza – zaledwie 420 stopni Celsjusza – podczas gdy wcześniej odkrywane planety miały temperatury rzędu 650 stopni Celsjusza. Co więcej, atmosferę planety charakteryzuje znaczna ilość metanu. Największa jak dotąd wykryta na planecie pozasłonecznej. To wskazuje, że 51 Eri b w dużej mierze przypomina Jowisza w latach jego młodości.
„Nowo odkryta 51 Eri b to pierwsza planeta wystarczająco chłodna i wystarczająco blisko swojej gwiazdy, że mogła powstać tam gdzie teraz się znajduje. Ta planeta naprawdę mogła powstać dokładnie w ten sam sposób co Jowisz – cały układ planetarny może być bardzo podobny do naszego.” powiedział Bruce Macintosh, profesor fizyki z Uniwestytetu Stanforda.
Źródło: NASA / science