Gromada gwiazd skrywająca się za Syriuszem

Jeżeli spoglądaliście w niebo w ciągu ostatnich kilku tygodni, możliwe, że natknęliście się na bardzo jasną gwiazdę w pobliżu gwiazdozbioru Oriona. To Syriusz – najjaśniejsza gwiazda całego nocnego nieba, widoczna niemal z każdego miejsca na Ziemi, za wyjątkiem tych wysuniętych najbardziej na północ. W rzeczywistości jest to podwójny układ gwiazd i to jeden z najbliższych Ziemi – odległość do niego to zaledwie osiem lat świetlnych.

Znana od starożytności, gwiazda to odgrywała istotną rolę w kontrolowaniu upływu czasu i rolnictwie starożytnego Egiptu. Jej powrót na nocne niebo wiązano z dorocznym wylewaniem Nilu. W mitologii greckiej, Syriusz był okiem w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa sumiennie podążającego za Orionem.

[AdSense-B]

Wyjątkowo jasne gwiazdy takie jak Syriusz są jednocześnie zbawieniem i przekleństwem dla astronomów. Ich jasność pozwala dokładnie badać ich właściwości, ale z drugiej strony przyćmiewa inne obiekty kosmiczne, które leżą bezpośrednio w ich pobliżu na niebie.

To właśnie dlatego Syriusz został przesłonięty na powyższym zdjęciu wykonanym przez amatora astronomii Haralda Kaisera w dniu 10 stycznia z Karlsruhe w południowo-zachodnich Niemczech.

Po usunięciu blasku Syriusza po jego lewej stronie pojawia się interesujący obiekt: gromada gwiazd Gaia 1, pierwsza zauważona w ubiegłym roku przez satelitę Gaia.

Gaia 1 to gromada otwarta – rodzina gwiazd powstałych w tym samym czasie i utrzymywanych razem przez grawitację, oddalona od nas o jakieś 15 000 lat świetlnych. Jej przypadkowe nałożenie się z Syriuszem na niebie sprawiło, że skutecznie skrywała się ona za nim przed oczyma pokoleń astronomów przeszukujących niebo za pomocą swoich teleskopów w ciągu ostatnich czterechset lat. Nie udało jej się jednak schować przed ciekawskim okiem Gai – satelity mapującej jasność i położenie ponad miliarda gwiazd w naszej galaktyce.

Kaiser usłyszał o odkryciu tej gromady podczas wykładu otwartego na temat misji Gaia i z niecierpliwością wyczekiwał czystego nieba, aby spróbować wykonać zdjęcie za pomocą swojego 30-centymetrowego teleskopu. Po przesłonięciu Syriusza – udało mu się zarejestrować jedne z najjaśniejszych gwiazd gromady Gaia 1.

Gaia 1 to jedna z dwóch wcześniej nieznanych gromad gwiazd odkrytych podczas zliczania gwiazd z pierwszego zestawu danych zebranych przez sondę Gaia, opublikowanego we wrześniu 2016 roku. Astronomowie aktualnie oczekują na publikację drugiego zestawu danych, która zaplanowana została na 25 kwietnia br.

Źródło: ESA

[AdSense-A]