CVSO-30 c – egzotyczna egzoplaneta sfotografowana przez VLT

Do poszukiwania planet krążących wokół gwiazd innych niż Słońce astronomowie wykorzystują różne metody. Jedną ze skutecznych metod jest tzw. obrazowanie bezpośrednie (ang. direct imaging). Jest to metoda szczególnie skuteczna dla planet krążących po szerokich orbitach wokół młodych gwiazd, ponieważ światło pochodzące od planety nie jest w tym przypadku przyćmiewane światłem jej gwiazdy macierzystej – dzięki czemu łatwiej można dostrzec planetę.

Powyższe zdjęcie idealnie demonstruje moc tej techniki. Zdjęcie przedstawia gwiazdę typu T-Tauri o nazwie CVSO-30, znajdującą się około 1200 lat świetlnych od Ziemi w grupie 25 Orionis (nieco na północny zachód od Pasa Oriona). W 2012 roku astronomowie wykorzystując metodę tranzytów odkryli, że wokół CVSO 30 krąży jedna egzoplaneta (CVSO-30 b). Teraz astronomowie powrócili do obserwacji tego układu za pomocą kilku teleskopów. W ramach programu obserwacyjnego połączono moc Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) w Chile, Obserwatorium W. M. Kecka na Hawajach i Obserwatorium Calar Alto w Hiszpanii.

Wykorzystując zebrane dane astronomowie byli w stanie wykonać zdjęcie najprawdopodobniej drugiej planety! Do stworzenia zdjęcia wykorzystano zdolności astrometryczne instrumentów NACO i SINFONI zainstalowanych na VLT.

Nowa egzoplaneta – nazwana CVSO-30 c, to ta mała kropka w górnym lewym rogu zdjęcia (jasna kropka na środku to sama gwiazda). Podczas gdy wcześniej odkryta planeta – CVSO-30 b, krąży wokół gwiazdy po bardzo ciasnej orbicie, okrążając ją w niecałe 11 godzin w odległości 0,008 AU, CVSO-30 c krąży znacznie dalej – w odległości 660 AU. Jedno okrążenie gwiazdy zabiera jej 27 000 lat. (dla porównania: Merkury krąży wokół Słońca w odległości 0,39 AU, a Neptun – 30 AU).

Jeżeli faktycznie potwierdzi się, że CVSO 30 c krąży wokół CVSO 30, będzie to pierwszy układ planetarny, w którym udało się dostrzec zarówno planetę na bardzo ciasnej orbicie (za pomocą metody tranzytów) oraz odległą planetę (za pomocą metody obrazowania bezpośredniego). Astronomowie wciąż badają w jaki sposób tak szybko mógł uformować się taki układ planetarny – wszak gwiazda ma dopiero 2.5 miliona lat!

Źródło: ESO/Schmidt et al.