Kosarzycki o kosmosie
Czy możliwe jest stworzenie szczegółowej mapy powierzchni planety oddalonej o dziesiątki lat świetlnych od Ziemi? Najnowsze badania sugerują, że tak – pod warunkiem, że wykorzystamy do tego wyjątkowe zjawisko fizyczne: soczewkowanie grawitacyjne wokół naszej gwiazdy macierzystej. Choć brzmi to jak science fiction, koncepcja ta wydaje się paradoksalnie najbardziej realną z dostępnych opcji.
Jak powstają planety? To jedno z kluczowych pytań astronomii, które naukowcy próbują rozwiązać, badając młode gwiazdy otoczone jeszcze pyłem i gazem. Najnowsze odkrycie dokonane przez międzynarodowy zespół astronomów rzuca nowe światło na ten proces. Dzięki połączeniu danych z dwóch zaawansowanych instrumentów obserwacyjnych badacze zidentyfikowali właśnie egzoplanetę (gazowego olbrzyma), która dotąd skutecznie ukrywała się w otoczeniu…
W świecie egzoplanet naukowcy coraz częściej odkrywają zaskakujące i dynamiczne zależności między planetami a ich gwiazdami. Nowe badania pokazują, że niektóre planety mogą nie tylko biernie znosić skutki wzmożonej aktywności swojej gwiazdy macierzystej, ale wręcz same prowokować niebezpieczne zjawiska, które zagrażają ich atmosferze – a tym samym ich przetrwaniu. Jednym z takich przypadków jest system…
Czy życie na Ziemi mogło zacząć się od „dostawy” z kosmosu? Nowe odkrycie astronomów dostarcza kolejnych dowodów na to, że kluczowe składniki życia mogły dotrzeć na naszą planetę na powierzchni komet i innych lodowych ciał z dalszych rejonów Układu Słonecznego. W centrum całej tej historii znajduje się… alkohol. I to nie byle jaki, lecz rzadkie…
Bardzo masywne gwiazdy (VMS), których masa przekracza 100 mas Słońca, odgrywają kluczową rolę w ewolucji kosmosu. To właśnie one odpowiadają za narodziny czarnych dziur, wybuchy supernowych i inne ekstremalne zjawiska. Mimo to ich cykl życia wciąż skrywa wiele tajemnic. Nowe badania sugerują, że wcześniejsze modele nie doceniały skali utraty materii przez te gwiazdy, co może…
Przez dziesięciolecia naukowcy zastanawiali się, gdzie podziała się znaczna część tzw. zwykłej (barionowej) materii we Wszechświecie — tej samej, z której zbudowane są gwiazdy, planety, ludzie i wszystko, co znamy. Choć nie chodzi tu o tajemniczą ciemną materię, a o dobrze znane atomy, ich rozproszenie w kosmosie sprawiało, że pozostawały trudne do wykrycia. Teraz, dzięki…
Odkąd astronomowie zaczęli odkrywać planety pozasłoneczne ponad trzy dekady temu, w przestrzeni kosmicznej udało się już dostrzec ponad pięć tysięcy planet. Ku zdumieniu naukowców, w otoczeniu odległych gwiazd naukowcy odkrywają głównie planety, które nie mają swoich odpowiedników w Układzie Słonecznym, takie jak chociażby gorące jowisze, minineptuny i superziemie, czyli planety masywniejsze od Ziemi, a mniej…
Czy Ziemia i inne planety skaliste mogły powstać dzięki gwiezdnym wiatrom? Nowe odkrycie astronomów korzystających z sieci radioteleskopów ALMA w Chile wskazuje, że tak. Naukowcy po raz pierwszy zaobserwowali milimetrowych rozmiarów ziarna pyłu — potencjalny budulec planet — unoszone przez wiatry z wnętrza dysków otaczających młode gwiazdy. To może rozwiązać jedną z największych zagadek planetologii:…
Astronomowie odkryli układ planetarny, który może zmienić nasze rozumienie tego, jak i gdzie mogą powstawać planety. Wbrew oczekiwaniom, nowo zaobserwowany obiekt, który najprawdopodobniej jest planetą (tego jeszcze nie potwierdzono) nie porusza się po przewidywalnej orbicie wokół jednej gwiazdy, ale przemyka nad biegunami ciasnej pary brązowych karłów. To odkrycie rzuca wyzwanie powszechnie przyjmowanym teoriom ewolucji układów…
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) ponownie udowadnia, że jest najlepszym narzędziem do badania Wszechświata, jakie kiedykolwiek stworzyła ludzkość. Jego najnowsze odkrycia przesuwają granice naszej wiedzy o brązowych karłach — tajemniczych obiektach, które nie są ani planetami, ani gwiazdami. Odkrycie dziewięciu takich ciał niebieskich, w tym dwóch rekordowo małych, może całkowicie zmienić nasze rozumienie tego, gdzie…