Astronomowie odkryli rozdętą egzoplanetę krążącą wokół podolbrzyma KELT-11

Zdjęcie KELT-11. Źródło: Pepper et al., 2016

Międzynarodowy zespół astronomów pracujących pod kierownictwem Joshua Pepper z Lehigh University w Pensylwanii odkrył wyjątkowo rozdętą planetę pozasłoneczną o masie mniejszej od masy Saturna, krążącą wokół jasnego podolbrzyma. Nowo odkryta planeta jest jedną z najbardziej rozdętych, najrzadszych planet dotąd odkrytych. Wyniki badań zostały zaprezentowane w artykule opublikowanym 6 lipca na portalu arXiv.org.

Zespół korzystający z teleskopu Kilodegree Extremely Little Telescope (KELT) obserwował jasnego podolbrzyma HD 93396 (KELT-11), znajdującego się jakieś 320 lat świetlnych od Ziemi. Astronomowie poszukiwali sygnałów tranzytu, który mógłby wskazywać na obecność planety krążącej wokół tej odległej gwiazdy. Do tego zadania wybrano teleskop KELT, bowiem może on obserwować gwiazdy jaśniejsze od tych obserwowanych w ramach innych naziemnych przeglądów nieba.

“KELT jest szczególnie skuteczny w odkrywaniu tranzytujących olbrzymich planet krążących wokół jasnych gwiazd. To najlepsze cele do rozwoju narzędzi służących do mierzenia właściwości atmosfer planetarnych. Choć KELT nie odkrywa dużej ilości planet w porównaniu do innych przeglądów, te odkrycia, które się potwierdzają są wyjątkowo cenne,” Pepper powiedział portalowi phys.org.

KELT składa się z dwóch teleskopów robotycznych: KELT-North oraz KELT-South wykonujących przeglądy nieba w poszukiwaniu tranzytujących egzoplanet. KELT-North znajduje się w Arizonie, a KELT-South znajduje się w RPA.

Sygnał tranzytu zarejestrowany przez KELT był bardzo słaby i bardzo długi – trwał prawie siedem godzin, co spowodowane jest faktem, że HD 93396 jest podolbrzymem. Dlatego też było bardzo trudne uchwycenie całego tranzytu w ciągu jednej nocy.

“To odkrycie było dla nas nie lada wyzwaniem. Pierwotne obserwacje gwiazdy  – jej krzywej blasku – za pomocą KELT zawierały tylko niewyraźny fragment sygnału. Wystarczył on jednak do tego, abyśmy zakwalifikowali tę gwiazdę do kolejnych obserwacji. Ze względu na fakt, że tranzyt jest jednocześnie płytki (zmiana jasności gwiazdy poniżej 0,3%) i długi – bardzo trudno było uzyskać wiarygodne, kompletne potwierdzenie odkrycia,” mówi Pepper.

W celu potwierdzenia planety wykrytego obiektu oraz uzyskania jego charakterystyki, zespół wykonał kolejne obserwacje, angażując do nich zestaw innych teleskopów na całym świecie.

Planeta oznaczona jako KELT-11b to małomasywny gazowy olbrzym, większy od Jowisza (promień równy 1,37 promienia Jowisza), jednak o masie równej zaledwie 20% masy Jowisza. To sprawia, że KELT-11b jest trzecią w kolejności najrzadszą planetą dotąd odkrytą o dokładnie zmierzonej masie i promieniu.

Źródło: phys.org/Tomasz Nowakowski