VLT po raz pierwszy pracuje jako 16-metrowy teleskop

Credit: ESO/L. Calçada

Instrument ESPRESSO zainstalowany na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT) w Chile po raz pierwszy w historii został wykorzystany do połączenia światła z wszystkich czterech 8,2-metrowych teleskopów składowych. Dzięki połączeniu promieniowania z wszystkich czterech luster, VLT stał się jak dotąd największym teleskopem optycznym pod względem powierzchni zbierającej światło.

Jednym z pierwotnych celów podczas projektowania VLT było wykorzystywanie wszystkich czterech teleskopów jako całości, dzięki czemu można było z nich korzystać jak z jednego gigantycznego teleskopu. Dzięki wykorzystaniu spektrografu ESPRESSO w końcu udało się osiągnąć ten cel.

Po obszernych przygotowaniach przeprowadzonych przez konsorcjum ESPRESSO oraz personel Europejskiego Obserwatorium Południowego, Dyrektor Generalny ESO Xavier Barcons rozpoczął te historyczne obserwacje astronomiczne uruchamiając instrument przyciskiem w pomieszczeniu kontrolnym.

Gaspare Lo Curto, naukowiec projektu ESPRESSO w ESO tak tłumaczył historyczne znaczenie tego zdarzenia: “ESO zrealizowało marzenia sięgające do lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy projektowano ESO: połączenie wszystkich czterech teleskopów stojących na Cerro Paranal w jeden ogromny teleskop”.

Po połączeniu promieniowania zbieranego przez cztery 8,2-metrowe teleskopy UT i przesłaniu ich do jednego instrumentu (ESPRESSO), VLT stał się największym teleskopem optycznym na świecie pod względem powierzchni zbierającej światło.

[AdSense-A]

Dwa główne cele naukowe ESPRESSO to odkrywanie i charakteryzowanie  planet podobnych do Ziemi oraz poszukiwanie możliwej zmienności fundamentalnych zmiennych fizyki.  Szczególnie ten drugi cel wymaga obserwacji odległych i słabych kwazarów i to właśnie ten cel najbardziej skorzysta z połączenia promieniowania z wszystkich czterech teleskopów UT i przesłania go do instrumentu ESPRESSO. Obydwa cele wymagają niezwykle wysokiej stabilności instrumentu i ekstremalnie stabilnych referencyjnych punktów świetlnych.

Credit: ESO/D. Mégevand

Układ zwierciadeł, pryzmatów i soczewek przekazuje promieniowanie z każdego teleskopu VLT do spektrografu ESPRESSO oddalonego maksymalnie o 69 metrów od teleskopu. Dzięki temu złożonemu układowi optycznemu, ESPRESSO może zbierać światło ze wszystkich czterech teleskopów na raz, zwiększając ich zdolność zbierania promieniowania, albo z dowolnego pojedynczego teleskopu osobno, zapewniając bardziej elastyczne wykorzystanie czasu obserwacyjnego.

Zazwyczaj światło z czterech teleskopów U przekazywane jest do interferometru VLT w celu badania wyjątkowo delikatnych szczegółów stosunkowo jasnych obiektów. Jednak interferometr, która łączy strumienie światła nie pozwala na wykorzystanie potężnych możliwości zbierania światła połączonych teleskopów do badania bardzo słabych obiektów.

Paolo Molaro, naukowiec projektu przyznaje, że “ten niesamowity kamień milowy stanowi kulminację trwających latami prac ogromnego zespołu naukowców i inżynierów”.

Przekazanie promieniowania zebranego przez wszystkie cztery teleskopy do jednego instrumentu umożliwia naukowcom dostęp do informacji nigdy wcześniej nieosiągalnych.

“ESPRESSO współpracujący ze wszystkimi czterema teleskopami UT daje nam kuszący przedsmak możliwości teleskopów następnej generacji takich jak ELT, który rozpocznie pracę już za kilka lat” podsumowuje dyrektor generalny ESO Xavier Barcons.

Źródło: ESO

[AdSense-B]