Powyższy obraz, opierający się na obserwacjach wykonanych przez sondę Dawn, przedstawia największą górę na powierzchni planety karłowatej Ceres.

Sonda Dawn była pierwszą sondą, która weszła na orbitę wokół obiektu Pasa Planetoid rozciągającego się między orbitami Marsa i Jowisza i spędziła sporo czasu zarówno w pobliżu planetoidy Westa, a następnie planety karłowatej Ceres. Ceres jest jedną z zaledwie pięciu uznanych planet karłowatych w Układzie Słonecznym (wśród nich jest także Pluton). Sonda Dawn weszła na orbitę wokół tego skalistego świata 6 marca 2015 roku i badała jego lodową, usianą kraterami, nierówną powierzchnię, aż do wyczerpania zapasów paliwa w październiku 2018 roku.

Jedną z cech powierzchni, dostrzeżonych przez sondę jest, przedstawiona tutaj w perspektywie, góra o nazwie Ahuna Mons. Jej wysokość sięga 4000 metrów (Mont Blanc w Europie sięga niewiele wyżej nad poziom morza), a jej zbocza usiane są licznymi pasmami opadającymi ku podstawie. Naukowcy ustalili, że te pasma w rzeczywistości są depozytami soli pozostałymi po procesie formowania się Ahuna Mons gdy gejzery słonej wody i pyłu wypychały materię na powierzchnię, dziurawiąc powierzchnię i prowadząc do powstania obserwowanej dzisiaj góry. Choć temperatury na Ceres są dużo niższe niż na Ziemi, to mechanizm ten może w pewnym stopniu przypominać formowanie się wulkanów na Ziemi w erupcjach magmy.

Niedawno, analiza danych z sondy Dawn przeprowadzona przez Ottavian Reuscha oraz Antonio Genowa z ESA, opublikowana w Nature Geoscience w czerwcu, wskazuje, że słona, błotnista materia znajduje się pod powierzchnią Ceres, unosząc się ku powierzchni i przez skorupę, tworząc Ahuna Mons. Inne z najnowszych badań, realizowane przez Javiera Ruiza z Universidad Complutense de Mardid i opublikowane w Nature Astronomy w czerwcu, także wskazują, że owa planeta karłowata ma zaskakująco dynamiczną geologię.

Ceres była także celem badań realizowanych przez obserwatorium kosmiczne Herschel, które wykryło parę wodną w bezpośrednim otoczeniu planety karłowatej. Opublikowane w Nature w 2014 roku wyniki silnie wskazywały na to, że Ceres posiada lód na lub blisko powierzchni. Sonda Dawn potwierdziła obecność lodowej skorupy dzięki bezpośrednim obserwacjom w 2016 roku, aczkolwiek wkład depozytów lodu do egzosfery Ceres okazał się dużo niższy niż sądzona na podstawie danych z Herschela.

Powyższy obraz sporządzono na podstawie zdjęć wykonanych w zakresie niebieskim (440 nm), zielonym (750 nm) oraz podczerwonym (960 nm) z rozdzielczością 35 m/piksel. Elewacja Ahuna Mons została dwukrotnie powiększona. Szerokość kopuły to około 20 km. Kamera Framing Camera zainstalowana na pokładzie sondy Dawn wykonała te zdjęcia z z niskiej orbity na wysokości 385 km nad powierzchnią w sierpniu 2016 roku.

Źródło: ESA