Puls Kosmosu

Prawdopodobnie najlepszy portal o astronomii

VLT fotografuje centralne rejony Drogi Mlecznej

16/12/2019

Taken with the HAWK-I instrument on ESO’s Very Large Telescope in the Chilean Atacama Desert, this stunning image shows the Milky Way’s central region with an angular resolution of 0.2 arcseconds. This means the level of detail picked up by HAWK-I is roughly equivalent to seeing a football (soccer ball) in Zurich from Munich, where ESO’s headquarters are located. The image combines observations in three different wavelength bands. The team used the broadband filters J (centred at 1250 nanometres, in blue), H (centred at 1635 nanometres, in green), and Ks (centred at 2150 nanometres, in red), to cover the near infrared region of the electromagnetic spectrum. By observing in this range of wavelengths, HAWK-I can peer through the dust, allowing it to see certain stars in the central region of our galaxy that would otherwise be hidden.   
Źródło: ESO/Nogueras-Lara et al.

Należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego teleskop VLT (Very Large Telescope) wykonał zdjęcie centralnej części Drogi Mlecznej. Zdjęcie wykonano w spektakularnej rozdzielczości, dzięki czemu możliwe było odkrycie nowych szczegółów historii powstawania gwiazd w naszej galaktyce. Dzięki nowym obserwacjom, astronomowie odkryli dowody na dramatyczne wydarzenia w życiu Drogi Mlecznej: okres tak intensywnego powstawania gwiazd, że doprowadził do ponad stu tysięcy eksplozji supernowych.

Źródło: ESO/Nogueras-Lara et al.

“Nasz przegląd dużej części centrum Galaktyki dał nam wgląd w historię powstawania gwiazd w tym regionie Drogi Mlecznej” mówi Rainer Schodel z Instytutu Astrofizyki Andaluzji w Granadzie, który prowadził obserwacje. “Wbrew temu co zakładano dotychczas, odkryliśmy, że formowanie się nowych gwiazd nie było stałym procesem w Drodze Mlecznej” dodaje Francisco Nogueras-Lara, który kierował dwoma nowymi projektami badawczymi w tym samym instytucie w Granadzie.

Mapa pokazuje położenie centralnego regionu Drogi Mlecznej na nocnym niebie. Znajduje się ono w kierunku gwiazdozbioru Strzelca i zaznaczono je czerwonym okręgiem. Mapa przedstawia większość gwiazd widocznych gołym okiem.

W artykule naukowym opublikowanym dzisiaj w periodyku Nature Astronomy, badacze donoszą, że około 80% gwiazd w centralnym regionie Drogi Mlecznej powstało w najwcześniejszych latach naszej galaktyki, między 8 a 13,5 miliarda lat temu. Po tym początkowym okresie formowania gwiazd nastało sześć miliardów lat, w których powstawało niewiele gwiazd. Okres ten zakończył się intensywnym wzrostem aktywności gwiazdotwórczej około miliarda lat temu, kiedy to w ciągu mniej niż 100 milionów lat, w centralnym regionie Drogi Mlecznej powstały gwiazdy o łącznej masie kilkudziesięciu milionów mas Słońca.

“Warunki w badanym przez nas regionie w trakcie tego wzrostu aktywności, musiały przypominać te, które obserwujemy w ‘galaktykach gwiazdotwórczych’, w których gwiazdy powstają w tempie ponad 100 mas słońca rocznie” mówi Nogueras-Lara, który pracuje w Instytucie Maxa Plancka w Heidelbergu. Obecnie cała Droga Mleczna formuje gwiazdy w tempie jednej do dwóch mas słońca rocznie.

“Ten wzrost aktywności, który musiał doprowadzić do eksplozji ponad stu tysięcy supernowych, był prawdopodobnie jednym z najbardziej energetycznych wydarzeń w całej historii Drogi Mlecznej” dodaje. W tym czasie powstało wiele masywnych gwiazd, zważając na ich krótszy czas życia niż gwiazd małomasywnych, szybko eksplodowały jako supernowe.

Realizacja tego projektu badawczego możliwa była dzięki obserwacjom centralnego rejonu Drogi Mlecznej za pomocą instrumentu HAWK-I zainstalowanego na teleskopie VLT na pustyni Atakama w Chile. Kamera HAWK-I czuła na promieniowanie podczerwone zajrzała za pył, dostarczając nam zaskakująco szczegółowych obrazów samego centrum naszej galaktyki. Powyższe zdjęcie przedstawia najgęstszy region gwiazd, gazu i pyłu w naszej galaktyce, w którym znajduje się supermasywna czarna dziura.

Powyższe zdjęcie stanowi pierwsze opublikowane dane z przeglądu GALACTICNUCLEUS. Program ten opiera się o duże pole widzenia i wysoką rozdzielczość kątową HAWK-I zainstalowanego na pokładzie ELT. W ramach przeglądu przeanalizowano ponad 3 miliony gwiazd zajmujących obszar ponad 60 000 lat świetlnych kwadratowych (1 rok świetlny to ok. 9,5 bilionów kilometrów).

Źródło: ESO

Tagi:

Radek Kosarzycki

Popularyzator astronomii. Kulturalny cham. Od 2015 r. codziennie pisze i mówi o kosmosie na Pulsie Kosmosu. Od 2020 r. pisze o kosmosie także na najlepszym polskim portalu technologicznym Spider's Web.