W 2016 r. pierwsze obserwacje wykonał największy na świecie jednoczaszowy chiński teleskop FAST (Five-hundred-meter Aperture Spherical radio Telescope). Od tego czasu teleskop przechodził rozległe testy i proces wdrażania do pracy. W styczniu 2020 r. teleskop w końcu rozpoczął pracę. Przez cały ten czas FAST dokonywał kolejnych odkryć, znajdując nie jako przy okazji prawie 100 nowych pulsarów.

W sobotę, 24 września 2016 roku agencja Xinhua opublikowała zdjęcie radioteleskopu FAST wykonane z lotu ptaka. (Liu Xu/Xinhua via AP)

Według najnowszych badań prowadzonych przez międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez badaczy z Chińskiej Akademii Nauk, FAST może mieć jeszcze jedno zastosowanie: może poszukiwać pozaziemskich inteligencji (SETI). We współpracy z organizacją Breakthrough Initiatives, autorzy badania przeanalizowali w jaki sposób FAST może przydać się do poszukiwania pozaziemskich cywilizacji.

Mówiąc najprościej, FAST ma wiele zalet i sporo przewagi nad wcześniejszymi radioteleskopami. Średnica czaszy teleskopu to 500 metrów, a maksymalna rzeczywista apertura wynosi ponad 300 metrów, dzieki czemu FAST jest największym radioteleskopem na świecie i może badać dużo większy obszar nieba niż chociażby słynny radioteleskop Arecibo w Portoryko.

Główną zaletą FAST jest jego powierzchnia zbierająca promieniowanie. FAST jest fragmentem paraboli o średnicy 3000 metrów, a całkowita powierzchnia zbierająca w pasmie L (obejmującym np. neutralny wodór) jest większa niż w przypadku teleskopów takich jak VLA, Effelsberg Arecibo, GBT, itd. W połączeniu z najnowocześniejszymi odbiornikami, FAST zapewnia największy zysk z punktowych źródeł, jakimi będą potencjalne źródła SETI.

Wizja artystyczna BLI, największego przeglądu SETI w historii. Źródło: Breakthrough Initiative

FAST był już budowany z myślą o wykorzystaniu do poszukiwania pozaziemskich cywilizacji. Z tego też powodu organizacja Breakthrough Listen Initiative (BLI) podpisała memorandum z Chińską Akademią Nauk w 2016 r. opisujące przyszłą współpracę i włączenie FAST w sieć radioteleskopów prowadzących badania nad SETI.

BLI to zaplanowany na 10 lat najdokładniejszy, najbardziej kompletny program poszukiwania pozaziemskich cywilizacji w historii. Na realizację programu przeznaczono 100 milionów dolarów. Do realizacji BLI wykorzystywane są teleskopy Green Bank Telescope, Parkes Radio Teleskope oraz Automated Planet Finder.

Naukowcy z projektu FAST opracowali i rozpoczęli nowy przegląd nieba o nazwie Commensal Radio Astronomy FAST Survey (CRAFTS). W ramach tego przeglądu badacze będą poszukiwać różnych radioźródeł – takich jak pulsary, szybkie błyski radiowe (FRB), galaktyki czy wodór – jednocześnie. Gdy FAST zostanie wyposażony w instrumenty do poszukiwania pozaziemskich cywilizacji, CRAFTS będzie w stanie jednocześnie realizować zadania SETI i realizować podstawowe cele badawcze.

Teleskop kosmiczny TESS

Opisując swój przegląd badacze podzielili się także swoimi myślami i wskazówkami co do tego, czego będzie poszukiwał FAST. Wśród wielu innych obiektów, FAST będzie wykonywał przeglądy egzoplanet odkrytych przez teleskopy najnowszej generacji, takie jak TESS, z nadzieją odkrycia sygnałów od innych cywilizacji.

Oprócz ślepych poszukiwań, będziemy skupiać się na planetach TESS oraz na galaktyce Andromedy. FAST ma wystarczającą czułość, aby wykryć technologie podobne do ziemskich na planetach z katalogu TESS (jeżeli dysponują one nieco silniejszymi radarami niż Arecibo). W Andromedzie natomiast FAST będzie w stanie wykryć cywilizację typu II na skali Kardaszewa.

Chiński radioteleskop będzie zatem w stanie wykryć cywilizacje na tyle zaawansowane, że są w stanie wykorzystać energię swojej gwiazdy. Będzie w stanie tego dokonać jednocześnie poszukując innych kosmicznych źródeł promieniowania radiowego.

Czy to nie obiecujące?

Zbieranie danych w ramach inicjatywy Breakthrough Listen trwa.