Zderzenie galaktyk tuż za Drogą Mleczną

Tuż za Drogą Mleczną odkryto spektakularne zderzenie galaktyk. Odkrycie najbliższego nam zdarzenia tego typu ogłosił dzisiaj zespół astronomów pod kierownictwem prof. Quentina Parkera z University of Hong Kong oraz prof. Alberta Zijestra z University of Manchester. Naukowcy opublikowali swoje wyniki w najnowszym wydaniu czasopisma Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Odkryta galaktyka znajduje się w odległości 30 milionów lat świetlnych od nas czyli stosunkowo niedaleko. Nazwano ją “Kołem Katarzyny” (Kahtryn’s Wheel) zarówno na cześć słynnych fajerwerków, które przypomina, jak i  żony drugiego z autorów publikacji.

Takie systemy galaktyk znajduje się stosunkowo rzadko i są skutkiem zderzenia galaktyk o podobnej masie. Fala uderzeniowa zderzenia ściska zasoby gazu w każdej z galaktyk i uruchamia proces tworzenia się nowych gwiazd. Ten proces odpowiada za spektakularny pierścień intensywnej emisji i podświetla cały układ.

Galaktyki rosną wskutek kolizji, lecz stosunkowo rzadko zdarza się zaobserwować sam proces. Jak dotąd odkryto zaledwie około 20 tego typu układów galaktyk.

Koło Katarzyny zostało odkryte w ramach specjalnego przeglądu południowej części Drogi Mlecznej za pomocą brytyjskiego Teleskopu Schmidta w Australii. Teleskop obserwował bardzo wąski zakres fal wyśrodkowany na linii emisyjnej H-alfa. Kolizję galaktyk zauważono podczas analizowania zdjęć z przeglądu wykonanego przez naukowców poszukujących pozostałości umierajacych gwiazd w Drodze Mlecznej. Dla autorów odkrycie tego spektakularnego kosmicznego pierścienia za obłokami gazu i pyłu w Drodze Mlecznej było sporym zaskoczeniem.

Koło Katarzyny znajduje się siedem razy bliżej niż poprzedni tego typu obiekt i ponad czterdzieści razy bliżej niż słynna galaktyka Koło Wozu. Sam pierścień skrywa się za gęstym polem gwiazd w pobliżu bardzo jasnej gwiazdy należącej do Drogi Mlecznej, która dotychczas skutecznie uniemożliwiała odkrycie tego obiektu. W pobliżu Koła Katarzyny znajduje się bardzo niewiele galaktyk i szanse na znalezienie zderzenia galaktyk w takim pustym regionie przestrzeni są niewielkie.

Profesor Parker powiedział: “Ten system nie tylko robi wrażenie wizualnie, lecz jest wystarczająco blisko, abyśmy mogli go szczegółowo zbadać. Sam pierścień ma stosunkowo niewielką masę rzędu kilku tysięcy milionów mas Słońca czyli mniej niż 1% masy Drogi Mlecznej.”

Profesor Zijlstra dodaje: “Nie często ma się szansę nazwania obiektu w przestrzeni kosmicznej, ale mam wrażenie że Koło Katarzyny pasuje tu wyjątkowo, bowiem przypomina szczególne fajerwerki i pozwala kontynuować tradycję nazywania obiektów imionami osób bliskich.”

Mniejsze galaktyki są bardziej powszechne niż większe, co sugeruje, że pierścienie pokolizyjne mogą być dziesięciokrotnie bardziej powszechne niż wcześniej uważano.  Autorzy planują przeprowadzenie dodatkowych badań tego obiektu większymi teleskopami.

Źródło: Monthly Notices of the Royal Astronomical Society / phys.org