Wykorzystując intrument LAMP zainstalowany na pokładzie sondy LRO, naukowcy z SwRI odkryli dwa geologicznie młode kratery - jeden (po prawej) w wieku 16 milionów lat, drugi (po lewej) w wieku między 75 a 420 milionów lat. Jeden z nich znajduje się we wnętrzu Krateru Slater nazwanego tak na cześć zmarłego dr Davida C. Slatera, byłego naukowca z SwRI i pomysłodawcy instrumentu LAMP. Źródło: Mapa albedo: NASA GSFC/SwRI, Mapa topograficzna: NASA GSFC/ASU Jmoon
Wykorzystując intrument LAMP zainstalowany na pokładzie sondy LRO, naukowcy z SwRI odkryli dwa geologicznie młode kratery – jeden (po prawej) w wieku 16 milionów lat, drugi (po lewej) w wieku między 75 a 420 milionów lat. Jeden z nich znajduje się we wnętrzu Krateru Slater nazwanego tak na cześć zmarłego dr Davida C. Slatera, byłego naukowca z SwRI i pomysłodawcy instrumentu LAMP. Źródło: Mapa albedo: NASA GSFC/SwRI, Mapa topograficzna: NASA GSFC/ASU Jmoon

Zespół naukowców z Southwest Research Institute odkrył dwa geologicznie młode kratery – jeden z nich powstał 16 milionów lat temu, a drugi między 75 a 420 milionów lat temu – w jednym z najciemniejszych obszarów Księżyca.

„Te 'młode’ kratery uderzeniowe stanowią naprawdę ekscytujące odkrycie,” mówi dr. Kathleen Mandt z SwRI, która opisała wyniki swoich badań w artykule opublikowanym w periodyku Icarus. „Odkrywanie geologicznie młodych kraterów i ocenianie ich wieku pozwala nam lepiej zrozumieć historię zderzeń w Układzie Słonecznym.”

Odkrycie możliwe było dzięki opracowanemu w SwRI instrumentowi Lyman-Alpha Mapping Project (LAMP) zainstalowanemu na pokładzie sondy Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO).  Instrument LAMP wykorzystuje poświatę nieba w pasmie Lyman alfa oraz promieniowanie gwiazd jasnych w ultrafiolecie do „patrzenia” w ciemnościach i wykonywania zdjęć stale zacienionych obszarów Księżyca. Przy wykorzystaniu instrumentu LAMP oraz danych z radaru Mini-RF, zespół stworzył mapy bardzo dużych, głębokich kraterów w pobliżu bieguna południowego.  Kratery te są wyjątkowo trudne do badania ze względu na to, że promieniowanie słoneczne nigdy ich bezpośrednio nie oświetla. Niewielkie różnice albedo zmierzone za pomocą instrumentu LAMP pozwoliły naukowcom odkryć te dwa kratery i oszacować ich wiek.

„Zajmujemy się geologią planetarną, aby zrozumieć historię powstawania Układu Słonecznego,” mówi dr Thomas Greathouse z SwRI, zastępca głównego badacza zespołu zajmującego się instrumentem LAMP. „Przypadkowe odkrycie unikalnej i nieoczekiwanej metody odkrywania i określania wieku młodych kraterów w trakcie misji to naprawdę ekscytujące dla nas wydarzenie.”

Kolizje w przestrzeni kosmicznej odegrały istotną rolę w formowaniu się Układu Słonecznego, włącznie z formowaniem samego Księżyca. Kratery uderzeniowe opowiadają historię zderzeń między obiektami Układu Słonecznego.

Z uwagi na fakt, że Księżyc jest wręcz usiany kraterami uderzeniowymi, jego powierzchnia stanowi żywy zapis historii. Określenie, kiedy doszło do tych zderzeń pozwala naukowcom tworzyć mapy ruchu ciał niebieskich na przestrzeni wieków. Kratery, które w skali geologicznej należą do młodych (w wieku rzędu milionów lat) niosą w sobie informacje o częstotliwości tego typu zderzeń.

Gdy niewielki obiekt zderza się z większym, takim jak Księżyc, uderzenie prowadzi do powstania krateru na większym ciele. Kratery mogą mieć średnicę kilku metrów lub kilku kilometrów. Podczas zderzenia, wyrzucona materia  osadza się w pobliżu krateru. Wyrzucona materia charakteryzuje się zawartością jasnego pyłu. Przez miliony lat pył ulega wietrzeniu i pokrywany jest ciemnym pyłem.

Naukowcy określili, że obszary wokół obu kraterów są jaśniejsze i charakteryzują się ostrzejszymi krawędziami niż kratery w ich sąsiedztwie. Zespół oszacował wiek jednego z kraterów na 16 milionów lat. W przypadku drugiego krateru wyrzucona materia już nie jest taka jasna, więc krater ten musi mieć co najmniej 75 milionów lat. Jednak wszelkie różnice jasności zniknęłyby w ciągu 420 milionów lat – a to znaczy, że to jest górny limit wieku tego krateru.

„Odkrycie tych dwóch kraterów oraz nowej metody wykrywania młodych kraterów w jednym z najbardziej tajemniczych regionów Księżyca jest szczególnie ekscytujące,” mówi Mandt. „Ta metoda będzie wykorzystywana nie tylko do badań Księżyca, ale także takich ciał niebieskich jak Merkury, Westa czy Ceres.”

Źródło: SwRI/phys.org