Obserwatorium ALMA w Chile odkryło pył wokół Proxima Centauri – najbliższej gwiazdy do Układu Słonecznego.. Nowe obserwacje przedstawiają poświatę pochodzącą od chłodnego pyłu znajdującego się na obszarze od jednej do czterech jednostek astronomicznych od Proximy. Dane wskazują także na obecność jeszcze chłodniejszego zewnętrznego pasa pyłu i mogą wskazywać na obecność rozbudowanego układu planetarnego. Takie struktury przypominają dużo większe pasy w Układzie Słonecznym. Naukowcy podejrzewają, że pasy składają się z cząstek skał i lodu, z których nie powstały planety.
Proxima Centauri to najbliższa Słońcu gwiazda, słaby czerwony karzeł znajdujący się zaledwie nieco ponad cztery lata świetlne od nas w południowym gwiazdozbiorze Centaura. Wokół Proximy krąży Proxima b, planeta o rozmiarach Ziemi odkryta w 2016 roku, będąca tym samym najbliższą nam egzoplanetą. Jednak ten układ to dużo więcej niż pojedyncza planeta. Nowe obserwacje wykonane za pomocą obserwatorium ALMA pozwoliły naukowcom dostrzec emisję pochodzącą z obłoków chłodnego pyłu kosmicznego otaczającego gwiazdę.
Główny autor nowego artykułu naukowego opisującego odkrycie Guillem Anglada z Instituto de Astrofisica de Andalucia (CSIC) w Granadzie tłumaczy znaczenie tego odkrycia: “Pył wokół Proximy jest ważny ponieważ po odkryciu skalistej planety Proxima b, to jest to pierwsza wskazówka obecności złożonego układu planetarnego zamiast pojedynczej planety, wokół gwiazdy najbliższej Słońcu”.
Pasy pyłu stanowią pozostałość materiału, z którego nie uformowały się większe ciała takie jak planety. Cząstki skał i lodu w tych pyłach mają różne rozmiary od najmniejszych ziaren o rozmiarach poniżej 1 milimetra do planetoid o rozmiarach idących w kilometry.
Acknowledgement: Davide De Martin/Mahdi Zamani
Pył wydaje się znajdować w pasie rozciągającym się na kilkaset milionów kilometrów od Proxima Centauri, a jego masa całkowita to około setnej części masy Ziemi. Temperatura pyłu szacowana jest na -230 stopni Celsjusza, czyli podobna do Pasa Kuipera w Układzie Słonecznym.
W danych z ALMA widoczne są liczne wskazówki istnienia drugiego pasa jeszcze chłodniejszego pyłu, dziesięć razy dalej od gwiazdy. Jeżeli jego obecność zostanie potwierdzona, to natura zewnętrznego pasa będzie bardzo intrygująca zważając na bardzo zimne środowisko z dala od gwiazdy słabszej i chłodniejszej od Słońca. Oba pasy znajdują się dużo dalej od gwiazdy niż planeta Proxima b, która okrąża Proximę w odległości zaledwie 4 milionów kilometrów.
Guillem Anglada tłumaczy konsekwencje odkrycia: “Nowe wyniki wskazują, że Proxima Centauri może posiadać liczny układ planetarny z bogatą historią interakcji, które doprowadziły do uformowania się pasa pyłowego. Dalsze badania mogą dostarczyć nam informacji, które pomogą ustalić położenie jeszcze niezidentyfikowanych planet tego układu”.
Układ planetarny Proxima Cenaturi jest szczególnie interesujący ze względu na fakt, że w ramach projektu Starshot istnieją plany wysłania pierwszej sondy międzygwiezdnej, która potencjalnie mogłaby dotrzeć do tego sygnału jeszcze za naszego życia. Znajomość pyłowego otoczenia gwiazdy jest kluczowa podczas planowania takiej misji.
Źródło: ESO