Space Telescope Science Institute (STScI) w Baltimore w stanie Maryland w połączeniu z Instytutem Astronomii (IfA) Uniwersytetu Hawajskiego publikuje drugą wersję danych z największego na świecie cyfrowego przeglądu nieba Pan-STARRS (Panoramic Survey Telescope & Rapid Response System). Ten drugi zestaw danych zawiera ponad 1,6 PB (petabajtów, 1 PB = 1 000 000 GB) danych, przez co jest największym kiedykolwiek opublikowanym zestawem danych astronomicznych. Ilość danych można porównać do dwóch miliardów selfie albo 30 000-krotności tekstowej zawartości Wikipedii.
Obserwatorium Pan-STARRS składa się z 1,8-metrowego teleskopu wyposażonego w kamerę składającą się z 1,4 miliarda pikseli, umieszczonego na szczycie Haleakala na wyspie Maui. Opracowane i stworzone przez IfA obserwatorium rozpoczęło cyfrowy przegląd nieba w świetle widzialnym i w bliskiej podczerwieni w maju 2010 roku. Pan-STARRS to pierwszy przegląd, w ramach którego obserwowano wielokrotnie, w różnych zakresach promieniowania całe niebo widoczne z Hawajów. Jednym z pierwszych celów przeglądu było zidentyfikowanie poruszających się przejściowych obiektów zmiennych, w tym planetoid, które potencjalnie mogą zagrażać Ziemi. Wykonanie całego przeglądu zajęło około czterech lat, w trakcie których przeskanowano niebo 12 razy w 5 różnych filtrach. Publikacja drugiego zestawu danych po raz pierwszy otwiera dostęp do wszystkich zdjęć wykonanych w każdej epoce. To pozwoli astronomom i opinii publicznej korzystającym z archiwum na poszukiwanie całej palety wysoko-energetycznych eksplozji w kosmosie i odkrywanie przemieszczających się po niebie obiektów Układu Słonecznego.
Dr Heather Flewelling, badaczka z IfA na Hawajach i główna projektantka bazy danych PS1, stwierdziła, że „Druga publikacja danych z Pan-STARRS obejmuje ogromną ilość danych astronomicznych, w których znaleziono już wiele rewelacyjnych zdarzeń kosmicznych. Te odkrycia są wynikiem zaledwie początku analizy danych, a teraz społeczność astronomiczna będzie w stanie zagłębić się w te dane i odkrywać w nich prawdziwe skarby astronomiczne”.
„Włożyliśmy wszechświat w ten pakiet danych, i każdy może do niego zajrzeć” mówi inżynier Conrad Holmberg.
Cztery lata danych obejmują 3 miliardy osobnych źródeł: gwiazd, galaktyk i różnych innych obiektów. Program badawczy realizowany był przez konsorcjum naukowe PS1 – w ramach którego współpracowało 10 instytucji naukowych z czterech krajów. Obserwacje nieba w ramach przeglądu ukończono w kwietniu 2014 roku. Pierwsza publikacja danych z przeglądu miała miejsce w grudniu 2016 roku, ale obejmowała ona jedynie łączne dane, a nie pojedyncze zdjęcia w każdej epoce czasu.
„Przegląd Pan-STARRS1 pozwalał każdemu na dostęp do milionów zdjęć i katalogów zawierających precyzyjne pomiary miliardów gwiazd, galaktyk i przemieszczających się obiektów” mówi dr Ken Chambers, dyrektor obserwatorium Pan-STARRS. „Poszukując obiektów zbliżających się do Ziemi (NEO, Near Earth Objects), Pan-STARRS odkrył wiele innych obiektów, od 'Oumuamua przelatującego przez nasz układ planetarny po samotne planety poruszające się w przestrzeni międzygwiezdnej; stworzył trójwymiarowe mapy pyłu w naszej galaktyce i odkrył nowe strumienie gwiazd, nowe rodzaje eksplodujących gwiazd i odległe kwazary z wczesnych etapów historii wszechświata. Mamy nadzieję, że ludzie odkryją w tych danych mnóstwo innych obiektów, które przeoczyliśmy w tym ogromnym i bogatym zestawie danych”.
Źródło: ESA/Hubble Information Centre