Kosmiczny Teleskop TESS zidentyfikował ostatnio dwie nowe egzoplanety. Informacja ta mogłaby przejść niezauważona, gdyby nie fakt, że tym razem mamy do czynienia z gazowymi olbrzymami krążącymi w stosunkowo dużej odległości od swojej gwiazdy. Dotychczas większość odkrywanych przez astronomów planet krążyła bardzo blisko swoich gwiazd. W układzie TOI-4600 jest jednak inaczej.
Siedemset lat świetlnych od Ziemi, a więc stosunkowo blisko (średnica naszej galaktyki to 100 000 lat świetlnych) znajduje się gwiazda TOI-4600. Jest to gwiazda podobna do Słońca, wokół której krążą co najmniej dwie planety. Kosmiczny Teleskop TESS odkrywając planety TOI-4600 b i c doskonale pokazuje, jakie trudności stają na drodze naukowców starających się odkryć planety długookresowe, które potrzebują sporo czasu na okrążenie swojej własnej gwiazdy.
Obie planety zidentyfikowane przez TESS rozmiarami zbliżone są do Saturna. Dalsza z nich potrzebuje na okrążenie swojej gwiazdy 483 dni. To najwięcej spośród wszystkich dotąd odkrytych przez TESS planet. Jednocześnie jest to jedna najzimniejszych znanych planet tego typu.
Naukowcy zwracają uwagę na fakt, że obie planety niejako wypełniają lukę w naszej wiedzy między gazowymi olbrzymami znanymi z Układu Słonecznego a gorącymi jowiszami licznie odkrywanymi w otoczeniu innych gwiazd.
Czytaj także: Tak odległych planet TESS jeszcze nie widziała. Odkrywamy coraz więcej
A luk w wiedzy o egzoplanetach mamy naprawdę sporo. Z jednej strony na przestrzeni ostatnich trzech dekad odkryliśmy ponad 5500 planet pozasłonecznych. Z drugiej jednak strony, odkrywamy tylko niektóre rodzaje planet. Dominujące metody poszukiwania planet są znacznie skuteczniejsze w wykrywaniu planet znajdujących się bardzo blisko gwiazdy macierzystej, ale mają już poważne problemy z odkrywaniem planet, które na okrążenie swojej gwiazdy potrzebują kilkudziesięciu, czy kilkuset dni.
Stąd i odkrycie we wrześniu 2023 roku planet TOI-4600 b i c, które okrążają swoją gwiazdę w odpowiednio 83 i 483 dni jest dużym osiągnięciem. Warto zwrócić uwagę na fakt, że to wciąż bardzo mało w porównaniu do „naszych” gazowych olbrzymów. Jakby nie patrzeć, Jowisz na okrążenie Słońca potrzebuje 12 lat, a Saturn nawet 29 lat. Poszukiwanie jednak tak długookresowych planet metodą tranzytów wymagałoby od odległych cywilizacji anielskiej cierpliwości i prowadzenia obserwacji jednej gwiazdy całymi dekadami, a nawet stuleciami.
Z drugiej jednak strony, skoro dotychczas odkrywaliśmy gazowe olbrzymy okrążające swoje gwiazdy w ciągu godzin lub pojedynczych dni, to TOI-4600 b i c znajdują się gdzieś pośrodku między tymi dwiema skrajnościami. Mamy zatem do czynienia z umiarkowanymi gazowymi olbrzymami. Umiarkowanie tutaj jednak nie oznacza planet sprzyjających życiu. Jakby nie patrzeć temperatura na planecie bliższej gwiazdy wynosi około 74 stopni Celsjusza, a na odleglejszej -82 stopnie Celsjusza.
Źródło: 1