Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku astronomowie Vera Rubin oraz Albert Bosma niezależnie odkryli, że galaktyki spiralne rotują z niemal stałą prędkością: prędkość gwiazd i gazu wewnątrz galaktyki nie maleje z odległością od środka tak jak oczekiwalibyśmy tego zgodnie z prawami Newtona i rozkładem widzialnej materii, lecz pozostaje stała. Takie 'płaskie krzywe rotacji’ zazwyczaj tłumaczone…
Autor: Radek Kosarzycki
ALMA odkrywa tajemnice olbrzymiej kosmicznej bańki
Międzynarodowy zespół naukowców korzystający z obserwatorium ALMA oraz Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) jak i innych teleskopów, odkrył prawdziwą naturę rzadkiego obiektu głębokiego wszechświata – tak zwanej Bańki Lyman-alfa. Jak dotąd astronomowie nie rozumieli co sprawiało, że te potężne obłoki gazu świeciły tak jasno, jednak teraz ALMA dostrzegła dwie galaktyki w sercu jednego z takich obiektów….
Naukowcy znów odkrywają zagadkowe chmury na Tytanie
Zagadkowe pojawienie się lodowej chmury zupełnie znikąd sprawiło, że naukowcy z NASA rozważają istnienie zupełnie innego od dotychczas przyjmowanego procesu odpowiedzialnego za ich powstawanie – podobnego do tego obserwowanego nad ziemskimi biegunami. Znajdująca się w stratosferze Tytana chmura składa się ze związków węgla i azotu znanych jako dicyjanoacetylen (C4N2), które stanowią element chemicznego koktajlu odpowiadającego…
Nowe spojrzenie na lodowce Plutona
Skąd się wziął potężny lodowiec azotowy o kształcie serca, który sonda New Horizons dostrzegła w 2015 roku na Plutonie? Dwóch badaczy z Laboratoire de meteoroligie dynamique (CNRS/Ecole polytchenique/UPMC/ENS Paris) wykazało, że osobliwa izolacja i atmosfera Plutona preferuje kondensację azotu w pobliżu równika, na obszarach nizinnych, prowadząc do akumulacji lodu u podłoża równiny Sputnik Planum. Poprzez…
Dwa dżety wskazują środek aktywnej galaktyki
Międzynarodowy zespół astronomów zmierzył pole magnetyczne w pobliżu supermasywnej czarnej dziury. W sercu aktywnej galaktyki NGC 1052 naukowcom udało się bezpośrednio zaobserwować jasny i kompaktowy obiekt o średnicy zaledwie 2 dni świetlnych. Obserwacje pozwoliły określić wartość pola magnetycznego przy horyzoncie zdarzeń centralnej czarnej dziury na przedział 0.02-8.3 tesli. Zespół pracujący pod kierownictwem doktorantki Anne-Kathrin Baczko…
Gdzie powstają planety krążące bardzo blisko swoich gwiazd?
Wiele znanych egzoplanet krąży bardzo blisko swoich gwiazd macierzystych, w odległości mniejszej niż 15 milionów kilometrów (0.1 jednostki astronomicznej). Z uwagi na fakt, że ich okresy orbitalne są bardzo krótkie, a ich wpływ grawitacyjnych na wahania gwiazdy macierzystej duży – stosunkowo łatwo je odkryć metodą tranzytu lub metodą prędkości radialnych. Jednak jak na razie astronomowie…
OSIRIS-REx: aktualizacja statusu misji
Tydzień po wyniesieniu w przestrzeń kosmiczną sondy OSIRIS-REx (Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security-Regolith Explorer) sonda pracuje całkowicie prawidłowo i rozpoczęła swoją dwuletnią podróż do planetoidy Bennu. W piątek nad ranem sonda znajdowała się około 3.2 milionów kilometrów od Ziemi i oddalała się od niej z prędkością 19 800 kilometrów na godzinę. Wszystkie podsystemy sondy…
Hubble obserwuje galaktykę soczewkowatą wyróżniającą się w tłumie
Pojedyncze wyraźne źródło światła świecące z odległych zakątków przestrzeni kosmicznej malowniczo wkomponowuje się w tło pełne innych odległych i barwnych galaktyk. Powyższe zdjęcie wykonane za pomocą kamery Advanced Camera for Surveys (ACS) zainstalowanej na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (HST) przedstawia galaktykę soczewkowatą PGC 83677. Tego typu galaktyki to punkt pośredni między bardziej powszechnymi galaktykami eliptycznymi…
Sonda Cassini rozpoczyna ostatni rok pracy przy Saturnie
Po ponad 12 latach badania Saturna, jego pierścieni i księżyców, sonda Cassini rozpoczęła ostatni rok swojej niesamowitej podróży. Zakończenie tej historycznej odysei naukowej zaplanowano na wrzesień 2017 roku, ale zanim do niego dojdzie czeka nas jeszcze ostatni niesamowity popis możliwości tej sondy. Poczynając od 30 listopada br. orbita sondy Cassini będzie przebiegać tuż za zewnętrzną…
Czarna dziura skrywająca się we własnych spalinach
Supermasywne czarne dziury o masie miliony, a nawet miliardy razy większe od masy Słońca zalegają w centrach masywnych galaktyk. Wiele z tych galaktycznych behemotów skrywa się w gęstym pierścieniu pyłu i gazu przypominającym torus. Wcześniejsze obserwacje wskazywały, że ta swego rodzaju opona otaczająca czarną dziurę powstaje z materii znajdującej się w pobliżu centrum galaktyki. Jednak…