Skip to content

PULS KOSMOSU

Kosarzycki o kosmosie

Menu
  • Układ Słoneczny
  • Astrofizyka
  • Kosmologia
  • Eksploracja kosmosu
  • Tech
  • Inne
Menu
beta pictoris

Teleskop Jamesa Webba dostrzegł zderzenie planetoid w otoczeniu odległej gwiazdy

Posted on 14 czerwca 202414 czerwca 2024 by Radek Kosarzycki

Tego chyba nikt się nie spodziewał. Astronomom udało się dostrzec w przestrzeni kosmicznej coś, co wydaje się być śladem zderzenia gigantycznych planetoid krążących wokół gwiazdy Beta Pictoris.

Układ Beta Pictoris jest w wieku, w którym formowanie się planet w strefie planet ziemskich wciąż trwa. To właśnie tam, w dysku protoplanetarnym dochodzi do zderzeń potężnych planetoid takich, jakie miały miejsce w Układzie Słonecznym ponad 4,5 miliarda lat temu. Naukowcy wskazują, że jest to układ, w którym na żywo możemy obserwować proces powstawania planet skalistych.

Zespół astronomów zauważył w danych obserwacyjnych znaczące zmiany w sygnaturach energii emitowanych przez ziarna pyłu wokół Beta Pictoris. Zmiany zauważono w trakcie porównywania nowych danych z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba z obserwacjami wykonanymi przez Kosmiczny Teleskop Spitzera w latach 2004-05. Za pomocą Jamesa Webba naukowcy dokładniej przyjrzeli się składowi chemicznemu i wielkości ziaren pyłu na obszarze obserwowanym dwadzieścia lat temu przez Spitzera.

Koncentrując się na cieple emitowanym przez krystaliczne krzemiany – minerały powszechnie spotykane wokół młodych gwiazd, a także na Ziemi i innych ciałach niebieskich – naukowcy nie znaleźli żadnych śladów cząstek obserwowanych wcześniej w latach 2004–2005. Sugeruje to, że około 20 lat temu między planetoidami w tym układzie doszło do gigantycznego zderzenia, w którym zostały one dosłownie zmielone na pył, którego ziarna są mniejsze od ziaren cukru pudru. Spitzer wtedy obserwował zatem skutki rzadkiej kolizji kosmicznej.

W danych z Jamesa Webba dwie dekady później nie ma już tego pyłu, który najprawdopodobniej uległ rozproszeniu na skutek oddziaływania promieniowania gwiazdy centralnej.

Kiedy Spitzer zbierał wcześniejsze dane, naukowcy założyli, że ten pył jest tam komponentem stałym układu. Jednak nowe obserwacje przeprowadzone za pomocą Webba pokazują, że pył zniknął całkowicie. Naukowcy wskazują, że obserwowana przez Spitzera ilość wyrzuconego pyłu jest około 100 000 razy większa od wielkości planetoidy, która zabiła dinozaury.

Beta Pictoris to gwiazda położona około 63 lata świetlne od Ziemi. Od dawna jest ona jednym z bardziej interesujących obiektów kosmicznych, w którym możemy obserwować zderzenia, rozwiewanie dysku protoplanetarnego i powstawanie nowych planet.

Mająca zaledwie 20 milionów lat – w porównaniu z naszym Układem Słonecznym liczącym 4,5 miliarda lat – Beta Pictoris znajduje się w wieku, w którym w Układzie Słonecznym powstały już planety-olbrzymy, ale planety skaliste wciąż się rozwijały. Wiemy, że w otoczeniu Beta Pictoris znajdują się co najmniej dwa gazowe olbrzymy, które także wpływają na otaczający gwiazdę pył i odłamki skaliste.

Naukowcy zwracają uwagę na jeszcze jedno. Większość odkryć dokonywanych przez teleskop Jamesa Webba opiera się na tym, co teleskop był w stanie dostrzec. W tym konkretnym przypadku nowa wiedza wynika z tego, czego nie udało mu się dostrzec.

Nawigacja wpisu

← Ta gwiazda przecina Drogę Mleczną z zawrotną prędkością. Skąd się wzięła?
Skąd się wzięła galaktyka Puchar 2? Naukowcy mają wyjaśnienie →

NAJNOWSZE

  • 17 czerwca 2025 by Radek Kosarzycki Zagadkowe impulsy pod lodem Antarktydy. Co wykryła misja ANITA?
  • 17 czerwca 2025 by Radek Kosarzycki Sztuczne zaćmienie Słońca na orbicie. Proba-3 przesłała na Ziemię przełomowe zdjęcia
  • 17 czerwca 2025 by Radek Kosarzycki Nie tylko soczewkowanie. Czy ciemna materia blokuje światło gwiazd?
  • 16 czerwca 2025 by Radek Kosarzycki Szybkie rozbłyski radiowe ujawniają, gdzie ukryła się zwykła materia
  • 16 czerwca 2025 by Radek Kosarzycki Księżyc wywrócił się na lewą stronę. Naukowcy odsłaniają dramatyczną przeszłość naszego naturalnego satelity

NEWSLETTER

PODCAST

PATRONITE

© 2025 PULS KOSMOSU | Powered by Minimalist Blog WordPress Theme