Gromada kulista to z grubsza sferyczny zbiór gwiazd (nawet kilku milionów) związanych ze sobą grawitacyjnie. Tego typu gromady zazwyczaj znajdujemy w zewnętrznych obszarach galaktyk. Małomasywne, rentgenowskie układu podwójne (LMXB, ang. low-mass X-ray binary) to układy, w których jednym składnikiem jest kompaktowy obiekt (gwiazda neutronowa lub czarna dziura), który karmi się materią ze swojego gwiezdnego sąsiada….
Kategoria: Gwiazdy
Długość życia masywnych obszarów gwiazdotwórczych
Astronomowie potrafią z grubsza oszacować jak długo powstaje nowa gwiazda: to okres niezbędny na to, aby materia tworząca obłok gazu uległa swobodnemu kolapsowi. Długość tego okresu zależy od masy, rozmiaru obłoku i grawitacji. Choć jest to tylko przybliżenie, taki scenariusz szybkiego, dynamicznego formowania się gwiazd zgadza się z wieloma obserwacjami, szczególnie źródeł, w których nowa…
ALMA fotografuje wybuchowe narodziny gwiazd
Narodziny gwiazd mogą być gwałtownym i wybuchowym zdarzeniem – co doskonale widać na najnowszych zdjęciach uzyskanych za pomocą obserwatorium ALMA. Jakieś 500 lat temu spotkała się para młodocianych protogwiazd. Spotkanie to rozerwało ich macierzysty obłok gwiazdotwórczy. Astronomowie korzystający z obserwatorium ALMA (Atacama Large Milimeter/submilimeter Array) zgadali rozproszone odłamki po tym wybuchowym zdarzeniu uzyskując nowe informacje…
Gwiazdy powstające w dżetach materii z supermasywnych czarnych dziur
Obserwacje prowadzone za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu pozwoliły naukowcom zaobserwować gwiazdy powstające w silnych wypływach materii wyrzucanych z pobliża supermasywnych czarnych dziur zamieszkujących jądra galaktyk. To pierwszy przypadek zaobserwowania procesów gwiazdotwórczych w tak ekstremalnym środowisku. Odkrycie to niesie za sobą wiele informacji o właściwościach i ewolucji galaktyk. Wyniki badań opublikowano dzisiaj w periodyku Nature. Grupa europejskich…
SDSS J0104+1535: Najczystszy i najmasywniejszy dotąd brązowy karzeł
Międzynarodowy zespół astronomów zidentyfikował rekordowego brązowego karła o „najczystszym” dotąd składzie chemicznym i najwyższej masie. Obiekt oznaczony jako SDSS J0104+1535 należy do tak zwanego halo galaktycznego – najbardziej zewnętrznego obszaru naszej Galaktyki, składającego się głównie z najstarszych jej gwiazd. Naukowcy opisują swoje odkrycie w periodyku Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Brązowe karły to obiekty…
Młode gwiazdy zapobiegają powstawaniu gwiazd w swoim otoczeniu
Nowo powstałe gwiazdy otoczone są dyskiem gęstego gazu i pyłu. To tak zwany dysk protoplanetarny, w którym materia łączy się ze sobą w planety. Gwiazdy wszelkich kształtów i rozmiarów powstają w potężnych obłokach gwiazdotwórczych. Naukowcy wiedzą, że gdy dysk protoplanetarny otaczający stosunkowo małą gwiazdę znajduje się bardzo blisko masywnej gwiazdy, to ta większa gwiazda może…
Hubble obserwuje: Nowe zdjęcie Mgławicy w Orionie
Poszukując samotnych planet i nieudanych gwiazd astronomowie korzystający z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a stworzyli mową mozaikę przedstawiającą Mgławicę w Orionie. Podczas przeglądu słynnego obszaru gwiazdotwórczego, badacze odkryli brakujący element kosmicznej układanki: trzeci, dawno utracony element układu gwiazd. Mgławica w Orionie to najbliższy nam obszar gwiazdotwórczy – znajduje się zaledwie 1400 lat świetlnych od Ziemi. To naprawdę…
Astronomowie obserwują ostatnie chwile umierającego czerwonego olbrzyma
Międzynarodowy zespół astronomów korzystając z teleskopu ALMA (Atacama Large Milimeter/submilimeter Array w Chile) zaobserwował zdumiewający spiralny wzór w gazie otaczającym czerwonego olbrzyma LL Pegasi i towarzyszącą mu gwiazdę – układ oddalony od nas o 3400 lat świetlnych. To co tutaj tak szczegółowo możemy obserwować o ostatni etap życia umierającego czerwonego olbrzyma, który właśnie odrzuca większość swojego…
Hubble przygląda się otoczeniu hipergiganta
Powyższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia młodą supergromadę gwiazd Westerlund 1 znajdującą się 15000 lat świetlnych od nas. Westerlund 1 jest domem dla jednej z największych dotąd odkrytych gwiazd. Gwiazdy klasyfikuje się pod względem typu widmowego, temperatury powierzchni i jasności. Podczas badania i klasyfikowania gwiazd tworzących tę gromadę, astronomowie odkryli, że Westerlund…
Gwiazda na bardzo ciasnej orbicie wokół czarnej dziury
Astronomowie odkryli gwiazdę obiegającą najprawdopodobniej czarną dziurę w tempie 2 obiegów na godzinę. To może być najciaśniejszy układ gwiazdy i czarnej dziury dotąd obserwowany w Drodze Mlecznej. Odkrycie możliwe było dzięki wykorzystaniu dwóch kosmicznych teleskopów NASA: Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra i NuSTAR oraz Australia Telescope Compact Array w Australii. Ów układ podwójny znajduje się w gęstej…