Obraz powyżej przedstawia rozmieszczenie radioteleskopów wykorzystanych jednocześnie do obserwacji supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Źródło: Ortiz-LeOn et al.
Obraz powyżej przedstawia rozmieszczenie radioteleskopów wykorzystanych jednocześnie do obserwacji supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej. Źródło: Ortiz-LeOn et al.

W centrum naszej Galaktyki znajduje się SgrA* – supermasywna czarna dziura o masie czterech milionów mas Słońca. SgrA* jest stosunkowo ciemna w przeciwieństwie do wielu supermasywnych czarnych dziur znajdujących się w centrach niektórych galaktyk. Dzieję się tak ponieważ w przeciwieństwie do wielu swoich aktywnych kuzynów, nasza supermasywna czarna dziura nie akreuje dużych ilości materii, dzięki czemu nie ogrzewa swojego otoczenia, ani nie emituje intensywnych dżetów szybko poruszających się naładowanych cząstek. Oczywiście trudność w jej dostrzeżeniu spowodowana jest odległością od Ziemi, która wynosi około dwudziestu pięciu tysięcy lat świetlnych oraz dużą ilością pyłu, która znajduje się między nami a SgrA*. Niemniej jednak, promieniowanie w zakresie radiowym, submilimetrowym, podczerwonym i rentgenowskim może przeniknąć przez otaczający centralne obszary Drogi Mlecznej pył. Jako najbliższa Ziemi supermasywna czarna dziura, SgrA* stanowi dla astronomów badających czarne dziury swego rodzaju laboratorium oferujące najdokładniejsze dane o ich właściwościach fizycznych i otoczeniu. Promieniowanie emitowane szczególnie w zakresie radiowym pochodzi od materii opadającej na dysk wokół czarnej dziury i podgrzewającej elektrony oraz z materii wyrzucanej z otoczenia czarnej dziury pod postacią dżetów.


33 stopnie Celsjusza! W ostatnich dniach Michał, Adam i Dorota zapewnili mi duże ilości chłodnej wody, dzięki czemu mogę dzisiaj pisać!

🙂 Dołącz do nich na http://patronite.pl/pulskosmosu i zostań Patronem Pulsu Kosmosu! 🙂


Jeden z najbardziej ekscytujących nowych projektów badawczych dotyczących SgrA* wykorzystuje technikę VLBI (Very Long Baseline Interferometry), która łączy sieć szeroko rozmieszczonych radioteleskopów do uzyskania bardzo wysokich rozdzielczości przestrzennych. Astronomowie CfA: Michael Johnson, Shep Doeleman, Lindy Blackburn, Mark Reid, Andrew Chael, Katherine Rosenfeld, Hotaka Shiokawa i Laura Vertatschitsch wraz ze współpracownikami wykorzystali sieć VLBI do obserwacji SgrA* w zakresie milimetrowym. Dzięki włączeniu w sieć teleskopu Large Milimeter Telescope Alfonso Serrano w Meksyku naukowcom udało się stworzyć model rozmiaru czarnej dziury.

Naukowcy doszli do wniosku, że promieniowanie radiowe emitowane jest z obszaru o średnicy tylko 1,2 jednostki astronomicznej (1 jednostka astronomiczna = 1 AU = średnia odległość Ziemi do Słońca, ok. 150 000 000 kilometrów). Promień Schwarzschilda czarnej dziury jest dziesięciokrotnie mniejszy. Naukowcy szacują, że obserwowana przez nich emisja pochodzi od gorących elektronów w wewnętrznej części przepływu akrecyjnego – jednak należy przeprowadzić dalsze badania, aby wyeliminować inne możliwości. Niemniej jednak, wstępne wyniki stanowią niesamowity postęp w badaniu natury supermasywnych czarnych dziur, ich otoczenia i procesów w nich zachodzących.

Źródło: CfA