Eksploracja Marsa wkracza w nowy etap. NASA, wykorzystując zaawansowaną autonomię swojego najnowszego łazika, dokonuje postępów nie tylko w badaniach geologicznych, lecz także w zakresie mobilności robotów badających odległe planety. Perseverance, sześciokołowy robot eksploracyjny, ustanowił właśnie nowy rekord w zakresie najdłuższej jednorazowej jazdy po powierzchni innej planety.
19 czerwca 2025 roku łazik Perseverance pokonał 411 metrów marsjańskiego terenu w jednej podróży. To bezprecedensowy wynik, który wyraźnie dystansuje wcześniejsze osiągnięcia łazików NASA, takich jak Curiosity czy Opportunity. Dla porównania poprzednie maszyny poruszały się ostrożnie, często zatrzymując się na analizę terenu, zanim wykonały każdy kolejny ruch. Perseverance, dzięki zaawansowanemu oprogramowaniu autonomicznej jazdy, potrafi jednak samodzielnie analizować otoczenie i planować trasę w czasie rzeczywistym, co znacząco zwiększa jego efektywność.
Autonomiczna technologia przynosi wymierne rezultaty – łazik porusza się szybciej, pokonuje trudniejszy teren i może wykonywać dłuższe trasy bez konieczności stałej kontroli z Ziemi. Od momentu lądowania w kraterze Jezero w 2021 roku, Perseverance nieustannie zwiększa swoje możliwości.
Swoją drogą, pamiętacie jak wyglądało jego lądowanie na Marsie?
Początkowo wykonywał jedynie krótkie przejazdy testowe, lecz dziś radzi sobie z bardziej złożonymi manewrami – w tym także ze wspinaniem się po ścianach krateru i przejazdami o długości setek metrów, bez ingerencji operatorów.
Ostatnia rekordowa podróż była częścią długoterminowej misji badawczej prowadzonej na płaskowyżu Krokodillen, położonym wzdłuż zewnętrznej krawędzi krateru Jezero. Region ten zawiera bogate w glinę skały, które mogą skrywać krzemiany warstwowe – minerały często powstające w obecności wody. Ich analiza może dostarczyć bezcennych informacji na temat dawnego środowiska Marsa i potencjalnej obecności materii organicznej, a więc również możliwości istnienia życia w przeszłości.
Skały badane na Krokodillen to jedne z najstarszych, jakie kiedykolwiek zbadano na Czerwonej Planecie. Według naukowców pochodzą z okresu noachijskiego – najwcześniejszej znanej ery geologicznej Marsa. Jeśli zawierają one ślady materii organicznej, mogą one pochodzić z okresu znacznie wcześniejszego niż te zarejestrowane wcześniej w kraterze Jezero, np. w rejonie wodospadu Cheyava.
Nie wszystkie skały okazały się jednak odpowiednie do pobrania próbek. Część z nich, mimo wysokiej zawartości gliny, okazała się zbyt krucha, by umożliwić pobranie wysokiej jakości rdzeni. Naukowcy muszą zatem podejmować selektywne decyzje – łazik ma już tylko siedem pustych fiolek na próbki, dlatego priorytetem jest zebranie najbardziej obiecujących materiałów do przyszłych badań na Ziemi. Oczywiście ma to znaczenie tylko w przypadku, gdy jakaś misja w ogóle po te próbki kiedykolwiek poleci.
Pod koniec czerwca zespół misji zdecydował się na powrót do wcześniej odwiedzonego miejsca, gdzie wykryto najsilniejsze sygnatury gliny. To właśnie ta podróż zapoczątkowała rekordowy przejazd łazika.
Do dziś Perseverance pokonał już niemal 36 kilometrów marsjańskiej powierzchni. Choć Opportunity – aktywny od 2004 roku do lutego 2019 roku nadal dzierży tytuł lidera z wynikiem 45,16 kilometrów, to Perseverance szybko nadrabia dystans. Dzięki większej autonomii i zdolnościom nawigacyjnym jest na dobrej drodze, by zostać najbardziej mobilnym łazikiem w historii badań Marsa.