Plamy na powierzchni Słońca pojawiają się i znikają w trwających po 11 lat cyklach słonecznych. Takie cykle napędzane są przez dynamo słoneczne, które jest swego rodzaju współoddziaływaniem między polem magnetycznym, konwekcją oraz rotacją. Jednak nasza wiedza o fizyce odpowiadającej za owo dynamo jest wciąż bardzo niepełna. Dobrym przykładem może tu być Minimum Maundera, okres w…
Autor: Radek Kosarzycki
Nadmiar masywnych gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana
Międzynarodowy zespół astronomów odkrył „zdumiewający” nadmiar masywnych gwiazd w pobliskiej galaktyce. Odkrycie, którego dokonano podczas obserwacji gigantycznego obszaru gwiazdotwórczego 30 Doradus w Wielkim Obłoku Magellana, niesie za sobą spore konsekwencje dla naszej wiedzy o tym jak gwiazdy zmieniły pierwotny Wszechświat w ten, w którym żyjemy obecnie. Wyniki prac zespołu opublikowano w periodyku Science. „Byliśmy zszokowani, gdy…
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba będzie badał tajemnicze brązowe karły
Astronomowie mają nadzieję, że ogromne możliwości obserwacyjne JWST w zakresie podczerwieni pozwolą rozwiązać fundamentalną zagadkę ciemnych świateł na niebie. Brązowe karły zamazują wyraźną granice pomiędzy gwiazdami i planetami kwestionując nasza wiedzę o tych obiektach oraz teorie opisujące ich powstawanie. Kilka zespołów badawczych będzie wykorzystywało Webba do badania tajemniczej natury brązowych karłów, poszukując w nich odpowiedzi…
KIC 8462852: Co słychać u „najbardziej tajemniczej gwiazdy we Wszechświecie”?
Zespół ponad 200 badaczy pracujących pod kierownictwem Tabethy Boyajian z Uniwersytetu Stanowego Luizjany jest jeden krok bliżej rozwiązania tajemnicy „najbardziej tajemniczej gwiazdy we Wszechświecie” KIC 8462852 czyli Gwiazda Tabby (nazwana tak od imienia Boyajian) to zwykła gwiazda 50% większa i 1000 stopni gorętsza od Słońca, oddalona od nas o około 1000 lat świetlnych. Za jej…
Badanie wewnętrznej budowy odległych gwiazd na podstawie ich pulsacji
Na pierwszy rzut oka zajrzenie do wnętrza gwiazdy jest czymś niemożliwym. Międzynarodowy zespół astronomów pracujących pod kierownictwem Earla Bellingera i Saskii Hekker z Instytutu Maxa Plancka w Getyndze jako pierwszy zbadał głęboką wewnętrzną budowę dwóch gwiazd opierając się przy tym na ich oscylacjach. Nasze Słońce, jak i większość innych gwiazd, doświadcza pulsacji, które rozchodzą się…
Geometria dysków akrecyjnych czarnych dziur
W jądrach większości galaktyk (także w Drodze Mlecznej) znajdują się supermasywne czarne dziury o masie milionów lub nawet miliardów mas Słońca. Torus pyłu i gazu krąży wokół czarnej dziury (przynajmniej według większości teorii) i emituje promieniowanie ultrafioletowe, gdy materia opadająca na czarną dziurę ogrzewa dysk do milionów stopni. Proces akrecji może także zasilać wyrzucanie dżetów…
Supermasywne czarne dziury kontrolują procesy gwiazdotwórcze w masywnych galaktykach
Młode galaktyki charakteryzują się intensywnymi procesami gwiazdotwórczymi, jednak z czasem ten okres powstawania nowych gwiazd przygasa. Najnowsze badania, których wyniki opublikowano 1 stycznia 2018 roku w periodyku Nature wskazują, że masa czarnej dziury znajdującej się w centrum galaktyki określa jak szybko to „tłumienie” procesów gwiazdotwórczych nadejdzie. Każda masywna galaktyka posiada centralną supermasywną czarną dziurę o masie…
Kosmiczna szczoteczka do zębów? [zdjęcie]
Większość galaktyk leży w gromadach zawierających od kilku do tysięcy obiektów. Nasza Droga Mleczna na przykład należy do gromady około pięćdziesięciu galaktyk zwanej Lokalną Grupą, do której należy także Galaktyka w Andromedzie oddalona od nas o jakieś 2,3 miliona lat świetlnych. Gromady są najmasywniejszymi grawitacyjnie związanymi obiektami we Wszechświecie, a powstają (według obecnie przyjmowanych teorii) …
Mrugająca gwiazda RZ Piscium może pożerać zniszczone planety
Zespół amerykańskich astronomów badających gwiazdę RZ Piscium odkrył, że jej osobliwe, nieprzewidywalne spadki jasności mogą być spowodowane przez krążące wokół niej rozległe obłoki gazu i pyłu, będące pozostałościami po co najmniej jednej zniszczonej planecie. „Nasze obserwacje wskazują, że mamy do czynienia z masywnymi obłokami gazu i pyłu, które okresowo blokują promieniowanie gwiazdy i najprawdopodobniej stopniowo…
Układ Słoneczny mógł powstać w otoczce olbrzymiej gwiazdy
Pomimo wielu zdumiewających odkryć dotyczących wszechświata, naukowcy nadal nie są pewni w jaki sposób powstał nasz Układ Słoneczny. Naukowcy z Uniwersytetu w Chicago przedstawili kompleksową teorię opisującą w jaki sposób nasz układ planetarny mógł uformować się w rozwiewanych wiatrami bąblach wokół olbrzymiej gwiazdy, która dawno już zakończyła swoje życie. Artykuł opublikowany dzisiaj w periodyku Astrophysical Journal dotyczy…