Badacze z zespołu misji Cassini odkryli dowody na obecność toksycznego lodu hybrydowego w włóknistych chmurach wysoko nad południowym biegunem Tytana, największego księżyca Saturna.

Odkrycie potwierdza tylko złożone procesy chemiczne zachodzące w atmosferze Tytana – w tym przypadku powstawanie chmur w stratosferze olbrzymiego księżyca – oraz stanowi element grupy procesów, która odpowiada za bogactwo związków organicznych na powierzchni Tytana.

Niewidoczna dla ludzkiego oka chmura została odkryta w zakresie promieniowania podczerwonego za pomocą spektrometru CIRS (Composite Infrared Spectrometer) zainstalowanego na pokładzie sondy Cassini. Znajdująca się na wysokości 160-210 kilometrów nad powierzchnią Tytana chmura znajduje się znacznie wyżej niż metanowe chmury deszczowe, charakterystyczne dla troposfery Tytana. Nowo odkryta chmura pokrywa rozległy obszar nad biegunem południowym – od 75 do 85 stopni południowej szerokości geograficznej.

Eksperymenty laboratoryjne pozwoliły odkryć mieszaninę związków chemicznych pasującą do sygnatur widmowych w chmurach zarejestrowanych przez CIRS. Okazało się, że egzotyczny lód w chmurze to połączenie prostego związku organicznego – cyjanowodoru z dużym, pierścieniowym benzenem. Wszystko wskazuje, że oba związki uległy kondensacji mniej więcej w tym samym czasie tworząc razem cząsteczki lodu.

„Zaobserwowana przez nas chmura reprezentuje nowy rodzaj lodu w atmosferze Tytana”, mówi Carrie Anderson z NASA Goddard Space Flight Center w Greenbelt. „Co ciekawe, ten trujący lód składa się z dwóch związków chemicznych, które razem uległy kondensacji w bogatej mieszaninie gazów zalegających na biegunie południowym”.

Już wcześniej dane zebrane za pomocą CIRS pozwoliły naukowcom zidentyfikować cyjanowodór w chmurach nad biegunem południowym Tytana, jak i inne toksyczne związki chemiczne w stratosferze księżyca.

W stratosferze Tytana, globalny schemat cyrkulacji sprawia, że prądy ciepłych gazów z półkuli, na której trwa lato podąża ku biegunowi zimowemu. Proces ten ulega odwróceniu wraz ze zmianą pór roku, przez co prowadzi do powstania chmur na tym biegunie, na którym akurat trwa zima. Wkrótce po dotarciu do Saturna, sonda Cassini odkryła dowody na to zjawisko na północnym biegunie Tytana. Później, pod koniec 13-letniej misji sondy, podobną chmurę zaobserwowano na biegunie południowym.

Źródło: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute