Jakieś 3,9 miliarda lat temu w sercu odległej galaktyki intensywne oddziaływania pływowe czarnej dziury monstrualnych rozmiarów rozerwały gwiazdę, która za bardzo się do niej zbliżyła. Kiedy promieniowanie rentgenowskie wyemitowane podczas tego zdarzenia dotarły do Ziemi 28 marca 2011 roku, zostały zarejestrowane przez satelitę Swift, która automatycznie poinformowała o tym astronomów na całym świecie. W ciągu…
Kategoria: Czarne dziury
Tajemnice magnetycznie napędzanych dżetów w supermasywnych czarnych dziurach
Symulacja silnych dżetów emitowanych przez supermasywne czarne dziury znajdujące się w centrach największych galaktyk tłumaczy dlaczego niektóre rozbłyski świecą niczym latarnie morskie widoczne w całym wszechświecie podczas gdy inne rozpadają się i nigdy nie przebijają się przez halo swojej galaktyki. Około 10 procent wszystkich galaktyk z aktywnymi jądrami – w których zgrubieniach centralnych spodziewamy się występowania…
Przepychanki w centrum gromady kulistej źródłem czarnych dziur wykrytych przez LIGO
Astrofizycy z Northwestern University przewidzieli historię. W najnowszym badaniu naukowcy wykazali, że ich przewidywania teoretyczne z ubiegłego roku były prawidłowe: historyczne połączenie dwóch masywnych czarnych dziur, wykryte 14 września 2015 roku – mogło być spowodowane przez dynamiczne interakcje w gęstym jądrze starej gromady kulistej. Tego typu układy dwóch czarnych dziur powstają w chaotycznym tańcu grawitacyjnym…
Blazary powoli odkrywają swoje tajemnice
Blazary to galaktyki, których centralna, supermasywna czarna dziura akreuje materię ze swojego otoczenia. Choć do takiego procesu akrecji dochodzi w wielu galaktykach i sytuacjach, w przypadku blazar opadająca materia jest reemitowana w silnym, wąskim, skolimowanym strumieniu bardzo szybkich naładowanych cząstek. Tak powstały dżet w przypadku blazara skierowany jest w naszą stronę. Naładowane cząstki emitują fotony…
Czy pierwotne czarne dziury mają związek z ciemną materią?
Po lewej: zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Spitzer przedstawia promieniowanie podczerwone w Wielkiej Niedźwiedzicy. Po prawej: po zamaskowaniu wszystkich znanych gwiazd, galaktyk i artefaktów i podbiciu pozostałego promieniowania pojawia się nieregularne promieniowanie tła. To kosmiczne promieniowanie tła w podczerwieni (CIB); Poświata CIB jest bardziej nieregularna niż można to wytłumaczyć przez odległe, niezauważone galaktyki. Nadmiar struktury może…
Hubble odsłania kulisy powstawania supermasywnych czarnych dziur
Astrofizycy wykonali kolejne, istotne kroki na drodze do zrozumienia procesów odpowiadających za powstawanie supermasywnych czarnych dziur. W danych zebranych za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz dwóch innych kosmicznych teleskopów włoscy naukowcy odkryli najlepsze jak dotąd dowody na istnienie zalążków, które z czasem rozrastają się w supermasywne czarne dziury. Od wielu lat astronomowie zastanawiali się w…
Intensywny wiatr w otoczeniu czarnej dziury
Międzynarodowy zespół astrofizyków odkrył intensywny wiatr w pobliżu jednej z najbliższych nam czarnych dziur. Podczas obserwacji V404 Cygni, gwiazdy która gwałtownie i bardzo jasno rozbłysła w czerwcu 2015 roku po ponad 25 latach spokoju, zespół rozpoczął wykonywanie pomiarów optycznych dysku akrecyjnego wokół czarnej dziury za pomocą 10.4-metrowego teleskopu Gran Telescopio CANARIAS (GTC) – największego teleskopu…
Dokładnie zmierzona czarna dziura o masie 660 milionów mas Słońca
Ma masę 660 milionów razy większą od masy Słońca, a otaczający ją dysk gazu wiruje z prędkością prawie 2 milionów kilometrów na godzinę. Ta supermasywna czarna dziura leży w środku galaktyki NGC 1332 oddalonej od nas o 73 miliony lat świetnych. Międzynarodowy zespół naukowców zmierzył jej masę z niespotykaną dotąd dokładnością. Wyniki ich przełomowych obserwacji…
Test ASKAP pozwolił odkryć potężną czarną dziurę
Wyobraź sobie, że zakładasz nową parę okularów, rozglądasz się aby je sprawdzić i zauważasz potwora – dokładnie do tego doszło gdy skierowano anteny ASKAP w kierunku grupy trzech łączących się galaktyk 1.8 miliarda lat świetlnych od Drogi Mlecznej. Rzeczonym potworem jest supermasywna czarna dziura o masie 3 miliardów mas Słońca. Uważa się, że wszystkie galaktyki…
Fermi idealnym teleskopem do rejestrowania źródeł fal grawitacyjnych
14 września ubiegłego roku podróżujące od ponad czterech miliardów lat fala grawitacyjne zaburzyły czasoprzestrzeń w pobliżu Ziemi. Zaburzenie powstałe wskutek połączenia się dwóch czarnych dziur, zostało zarejestrowane przez obserwatorium LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) w Hanford, w stanie Waszyngton oraz w Livingston, w stanie Luizjana. Wydarzenie to zapisało się w historii jako pierwsze wykrycie fal…