Blazary to galaktyki, których centralna, supermasywna czarna dziura akreuje materię ze swojego otoczenia. Choć do takiego procesu akrecji dochodzi w wielu galaktykach i sytuacjach, w przypadku blazar opadająca materia jest reemitowana w silnym, wąskim, skolimowanym strumieniu bardzo szybkich naładowanych cząstek. Tak powstały dżet w przypadku blazara skierowany jest w naszą stronę. Naładowane cząstki emitują fotony…
Kategoria: Kosmologia
Masywny problem: masa Drogi Mlecznej
To z pewnością wyzwanie galaktycznych rozmiarów, ale Gwendolyn Eadie zbliża się do odpowiedzi na pytanie, które zdefiniowało początki jej kariery w astrofizyce: jaka jest masa Drogi Mlecznej? Aktualnie obowiązująca krótka odpowiedź to: 7 x 10^11 mas Słońca. Czyli mówiąc językiem niematematycznym – to masa Słońca pomnożona jakieś 700 miliardów razy. Masa Słońca to 2 (i…
Hubble: gromada galaktyk MACS J1149.5+2223
Niemal tak głębokie jak Ultragłębokie Pole Hubble’a, które zawiera około 10 000 galaktyk, powyższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a odkrywa przed nami tysiące barwnych galaktyk w Gwiazdozbiorze Lwa. To niesamowite okno na wczesny Wszechświat zostało wykonane w ramach kampanii Frontier Fields, której celem jest badanie gromad galaktyk dużo dokładniej niż kiedykolwiek wcześniej. Dzięki…
Supermasywne czarne dziury wyłączają swoje galaktyki
Międzynarodowy zespół naukowców zidentyfikował zjawisko, które sprawia, że duża liczba galaktyk zamienia się w kosmiczne cmentarzyska. Galaktyki rozpoczynają swoje życie jako aktywne i barwne galaktyki spiralne, pełne gazu i pyłu, wręcz kipiące od aktywności gwiazdotwórczej. Niemniej jednak, w toku ewolucji procesy gwiazdotwórcze w pewnym momencie ustają, a galaktyki zamieniają się w bezkształtne pustynie, pozbawione nowych…
Ogromna młoda gromada galaktyk dostrzeżona we wczesnym Wszechświecie
Astronomowie odkryli dowody na istnienie olbrzymiego zbioru młodych galaktyk 12 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Nowoodkryta „protogromada” galaktyk widziana w czasie gdy Wszechświat miał zaledwie 1,7 miliarda lat (12% aktualnego wieku), to jedna z najmasywniejszych struktur w tej odległości. Odkrycie dokonane w obserwatorium Kitt Peak National Observatory w Arizonie oraz Obserwatorium W. M. Kecka na…
Czy pierwotne czarne dziury mają związek z ciemną materią?
Po lewej: zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Spitzer przedstawia promieniowanie podczerwone w Wielkiej Niedźwiedzicy. Po prawej: po zamaskowaniu wszystkich znanych gwiazd, galaktyk i artefaktów i podbiciu pozostałego promieniowania pojawia się nieregularne promieniowanie tła. To kosmiczne promieniowanie tła w podczerwieni (CIB); Poświata CIB jest bardziej nieregularna niż można to wytłumaczyć przez odległe, niezauważone galaktyki. Nadmiar struktury może…
Hubble odsłania kulisy powstawania supermasywnych czarnych dziur
Astrofizycy wykonali kolejne, istotne kroki na drodze do zrozumienia procesów odpowiadających za powstawanie supermasywnych czarnych dziur. W danych zebranych za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz dwóch innych kosmicznych teleskopów włoscy naukowcy odkryli najlepsze jak dotąd dowody na istnienie zalążków, które z czasem rozrastają się w supermasywne czarne dziury. Od wielu lat astronomowie zastanawiali się w…
Najsłabsza dotychczas galaktyka wczesnego Wszechświata
Międzynarodowy zespół naukowców korzystający z Obserwatorium W. M. Kecka na szczycie Mauna Kea na Hawajach odkrył najsłabszą z dotąd dostrzeżonych galaktyk wczesnego Wszechświata. Oprócz wykorzystywania najsilniejszego teleskopu na świecie, zespół wykorzystał zjawisko soczewkowania grawitacyjnego aby dojrzeć ten niesamowicie ciemny obiekt powstały wkrótce po Wielkim Wybuchu. Wyniki obserwacji opublikowano w czwartek w periodyku Astrophysical Journal Letters. Zespołowi…
Hubble obserwuje: gąszcz gromad kulistych wokół galaktyki NGC 5308
Powyższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia gromady gwiazd krążące wokół galaktyki niczym pszczoły wokół ula. Ulem na tym konkretnym zdjęciu jest galaktyka soczewkowata NGC 5308 znajdująca się niecałe 100 milionów lat świetlnych od nas w Gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Tego typu galaktyki stanowią stadium pośrednie między galaktykami eliptycznymi i spiralnymi. To galaktyki w kształcie…
RECENZJA: The Cosmic Web – J. Richard Gott
Z geometrycznego punktu widzenia, w największej skali – jak wygląda Wszechświat? Czy składa się z małych wysp materii unoszących się w pustce? Czy też może jest dokładnie odwrotnie i bąble pustki zanurzone są we Wszechświecie pełnym materii, z której zbudowane są gromady galaktyk, włókna, galaktyki, gwiazdy, jowisze, planety? The Cosmic Web to wyjątkowa książka, która prowadzi…