![ayoungmammot](https://www.pulskosmosu.pl/wp-content/uploads/2016/05/ayoungmammot-1024x796.jpg)
Astronomowie odkryli dowody na istnienie olbrzymiego zbioru młodych galaktyk 12 miliardów lat świetlnych od Ziemi. Nowoodkryta „protogromada” galaktyk widziana w czasie gdy Wszechświat miał zaledwie 1,7 miliarda lat (12% aktualnego wieku), to jedna z najmasywniejszych struktur w tej odległości. Odkrycie dokonane w obserwatorium Kitt Peak National Observatory w Arizonie oraz Obserwatorium W. M. Kecka na szczycie Mauna Kea na Hawajach zostało opisane w artykule, który ukazał się w periodyku Astrophysical Journal.
„Protogromada najprawdopodobniej z czasem rozrośnie się w masywną gromadę galaktyk podobną do Gromady Coma o masie nawet biliarda mas Słońca,” mówi astrofizyk dr. Kyoung-Soo Lee z Purdue University, który jako pierwszy dostrzegł tę protogromadę. Tak masywne gromady spotyka się wyjątkowo rzadko:w tak wczesnym wszechświecie znamy zaledwie kilka takich obiektów. Nowo odkryta gromada to pierwsza gromada, do której przynależność poszczególnych galaktyk potwierdzono obszernymi badaniami spektroskopowymi.
![Gromada Coma na zdjęciu wykonanym w ramach przeglądu Sloan Digital Sky Survey. Źródło: Dustin Lang oraz SDSS](https://www.pulskosmosu.pl/wp-content/uploads/2016/05/mlodagalaktyka-1024x709.jpg)
Zespół pracujący pod kierownictwem dr Lee oraz dr Arjuna Dey z National Optical Astronomy Observatory korzystał z teleskopu Mayall na Kitt Peak do otrzymania bardzo głębokich zdjęć niewielkiego wycinka nieba (o rozmiarach kątowych porównywalnych z dwoma Księżycami w pełni) w kierunku Gwiazdozbioru Wolarza. Następnie zespół przerzucił się na teleskop Keck II na szczycie Mauna Kea w celu zmierzenia odległości do słabych galaktyk odkrytych na tym wycinku nieba. W ten sposób odkryto rozległą grupę. „Wiele galaktyk w tym fragmencie nieba znajduje się w tej samej odległości od Ziemi,” mówi dr Dey. „Związane są ze sobą grawitacyjnie i dowody wskazują na to, że jest to właśnie tworząca się gromada.”
Materia we Wszechświecie łączy się ze sobą w większe struktury głównie pod wpływem grawitacji. Większość gwiazd znajduje się w galaktykach, które z kolei łączą się w grupy i gromady. Gromady galaktyk powszechnie obserwowane są we współczesnym Wszechświecie i w ich centrach znajdują się jedne z najstarszych i najmasywniejszych znanych nam galaktyk. Formowanie i wczesna historia gromad jest jednak słabo poznana. Odkrycie młodej proto-galaktyki pozwala naukowcom bezpośrednio obserwować i badać proces powstawania gromady.
Źródło: Apj/phys.org