Dwie lokalizacje na Marsie, które we wczesnej historii planety pokryte były dużą ilością wody zostały wybrane na finałowe kandydatki na miejsce lądowania łazika i powierzchniowej platformy naukowej ExoMars 2020. Są to Oxia Planum oraz Mawrth Vallis. Głównym ograniczeniem technicznym jest wymóg, aby miejsce lądowania było na odpowiednio niskiej wysokości tak, aby gruba atmosfera umożliwiła wyhamowanie…
Juno: zdjęcia z ostatniego zbliżenia do Jowisza
W poniedziałek, 27 marca o godzinie 8:52 UTC sonda Juno po raz piąty zbliżyła się do Jowisza na odległość 4400 kilometrów nad szczytami chmur podróżując w tym momencie z prędkością 57,8 km/s względem planety. Powyższe zdjęcia wykonane za pomocą kamery JunoCam przedstawiają południowy biegun planety widziany podczas przelotu P5. Powyższa sekwencja wykonana przez Jasona Majora…
HiRISE: Marsjańska cisza i pustka
Film złożony ze zdjęć wykonanych za pomocą kamery HiRISE zainstalowanej na pokładzie sondy Mars Reconnaissance Orbiter w sierpniu 2010 roku z wysokości 258 kilometrów nad powierzchnią Marsa. Od góry do dołu kadr przedstawia pas o szerokości < 1 km. Źródło: NASA/JPL/University of Arizona Na obszarze Hellespontus występują liczne zbiory ciemnych wydm powstających w rozlicznych kraterach. Czarno-białe…
Czy gejzery na Enceladusie to pozostałość po kosmicznej kolizji?
Południowy biegun Enceladusa to jedna wielka rana, z której wycieka ciepło i woda. To uszkodzenie mogło powstać wskutek uderzenia potężnej skały w lodową powierzchnię tego księżyca jakieś 100 milionów lat temu. Pozostałością po kolizji mogą być widoczne tam dzisiaj przeciekające pęknięcia. Obszar okołobiegunowy na południowej półkuli Enceladusa jest jedną z najciekawszych zagadek Układu Słonecznego. To…
Astronomowie obserwują halo gwiazdotwórczej galaktyki NGC 253
Astronomowie korzystający z radioteleskopu w Australii Zachodniej wykonali wyjątkowo szczegółowe zdjęcie halo pobliskiej galaktyki gwiazdotwórczej. Galaktyka gwiazdotwórcza (ang. starburst galaxy) to galaktyka przechodząca przez okres intensywnego formowania gwiazd. W tym przypadku jest to NGC 253, tzw. Galaktyka Rzeźbiarza oddalona od nas o około 11,5 miliona lat świetlnych. W Galaktyce Rzeźbiarza gwiazdy powstają obecnie w tempie…
NuSTAR bada zagadkowy merger galaktyk
Supermasywna czarna dziura w centrum malutkiej galaktyki testuje wiedzę naukowców o tym co się dzieje gdy dwie galaktyki łączą się w jedną. Was 49 to nazwa układu składającego się z dużej galaktyki dyskowej zwanej Was 49a i łączącej się z nią dużo mniejszej galaktyki karłowatej zwanej Was 49b. Galaktyka karłowata obiega centrum większej w odległości…
Gigantyczne tsunami na Marsie wskazuje na wczesny ocean
Zespół badaczy z Francji, Włoch i USA odkrył dowody na potężne tsunami na Marsie, do którego doszło jakieś 3 miliardy lat temu wskutek uderzenia planetoidy w istniejący wtedy na powierzchni ocean. Artykuł opublikowany w periodyku Journal of Geophysical Research omawia owe dowody i tłumaczy dlaczego naukowcy uważają, że tsunami jest najbardziej prawdopodobnym czynnikiem, który mógł doprowadzić do…
Gwiazdy powstające w dżetach materii z supermasywnych czarnych dziur
Obserwacje prowadzone za pomocą Bardzo Dużego Teleskopu pozwoliły naukowcom zaobserwować gwiazdy powstające w silnych wypływach materii wyrzucanych z pobliża supermasywnych czarnych dziur zamieszkujących jądra galaktyk. To pierwszy przypadek zaobserwowania procesów gwiazdotwórczych w tak ekstremalnym środowisku. Odkrycie to niesie za sobą wiele informacji o właściwościach i ewolucji galaktyk. Wyniki badań opublikowano dzisiaj w periodyku Nature. Grupa europejskich…
SDSS J0104+1535: Najczystszy i najmasywniejszy dotąd brązowy karzeł
Międzynarodowy zespół astronomów zidentyfikował rekordowego brązowego karła o „najczystszym” dotąd składzie chemicznym i najwyższej masie. Obiekt oznaczony jako SDSS J0104+1535 należy do tak zwanego halo galaktycznego – najbardziej zewnętrznego obszaru naszej Galaktyki, składającego się głównie z najstarszych jej gwiazd. Naukowcy opisują swoje odkrycie w periodyku Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Brązowe karły to obiekty…
RECENZJA: Przestrzenie Wszechświata – Michał Heller
Kilka dni temu premierę swoją miała kolejna książka autorstwa ks. prof. Michała Hellera. Pozycja o bardzo ogólnym tytule Przestrzenie Wszechświata. Od geometrii do kosmologii to wciągająca opowieść. Opowieść o sile ludzkiego umysłu na przestrzeni wieków. Tematem książki jest rozwój geometrii od czasów Newtona do czasów obecnych. Być może dla wielu z Was sam pomysł książki o geometrii…