NASA znalazła się właśnie o krok bliżej od fascynujących badań Europy – lodowego księżyca Jowisza, który uznawany jest za jedno z najbardziej obiecujących miejsc do poszukiwania życia pozaziemskiego w Układzie Słonecznym.
Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl
Podczas przelotu w pobliżu Marsa w marcu 2025 roku, sonda Europa Clipper przeprowadziła udany test zaawansowanego systemu radarowego, który odegra kluczową rolę w zbliżającej się misji badawczej.
Testowany instrument REASON (Radar for Europa Assessment and Sounding: Ocean to Near-surface) został stworzony z myślą o prześwietleniu lodowej skorupy Europy i poszukiwaniu znajdującej się pod nią wody w stanie ciekłym. Urządzenie ma za zadanie nie tylko wykryć ukryte podpowierzchniowe jeziora, ale również zbadać strukturę wewnętrzną lodowej skorupy i potwierdzić obecność globalnego oceanu, który może być siedliskiem życia.
Aby sprawdzić działanie REASON w warunkach zbliżonych do rzeczywistej misji, naukowcy wykorzystali przelot sondy w pobliżu Marsa. W trakcie manewru 1 marca 2025 roku Europa Clipper zbliżyła się do Czerwonej Planety na odległość od 5000 do zaledwie 884 kilometrów. Była to wprost idealna okazja do przetestowania radaru. REASON przez około 40 minut nadawał fale radiowe i z powodzeniem odbierał ich odbicia od powierzchni Marsa. W efekcie zebrano aż 60 gigabajtów danych o wysokiej rozdzielczości.
Zebrane informacje pozwoliły inżynierom i naukowcom potwierdzić, że radar działa zgodnie z oczekiwaniami, a także przetestować procedury przetwarzania danych. Dla zespołu misji był to nie tylko dowód technicznej gotowości REASON, ale także cenna szansa na porównanie rzeczywistych wyników z teoretycznymi modelami. Umożliwiło to również rozpoczęcie prac nad narzędziami analitycznymi, które będą wykorzystywane podczas właściwej eksploracji Europy.
System radarowy REASON jest wyjątkowy na tle innych misji międzyplanetarnych. Anteny radaru – po dwie pary dla różnych częstotliwości – zamontowano bezpośrednio na ogromnych panelach słonecznych statku kosmicznego, których łączna powierzchnia porównywalna jest z boiskiem do koszykówki. Tak duże panele są niezbędne, aby zapewnić odpowiednią ilość energii słonecznej w dalekich rejonach Układu Słonecznego, gdzie natężenie światła jest 25 razy mniejsze niż na Ziemi.
Zanim sonda opuściła Ziemię, inżynierowie z JPL przeprowadzili szereg naziemnych testów radarowych przy użyciu modeli inżynieryjnych i wież pomiarowych w pobliżu laboratorium. Po zmontowaniu sprzętu w całość, dalsze testy były już jednak niemożliwe – instrument musiał być przechowywany w sterylnym środowisku czystego pomieszczenia (High Bay 1), a warunki na Ziemi nie pozwalają na realistyczną symulację odbić radarowych, które wymagałyby specjalnej komory o długości niemal 80 metrów.
Dlatego właśnie Mars odegrał kluczową rolę – nie tylko jako „cel testowy” dla radarów, ale także jako źródło asysty grawitacyjnej, która pozwoliła delikatnie zmodyfikować trajektorię sondy. Z sukcesem zakończony test zwiększył pewność zespołu w przygotowaniach do głównej misji badawczej.
Europa Clipper pokona w sumie około 2,9 miliarda kilometrów, zanim dotrze do systemu Jowisza. Kolejna asysta grawitacyjna – tym razem z udziałem Ziemi – planowana jest na 2026 rok. Obecnie sonda znajduje się w odległości około 450 milionów kilometrów od naszej planety i bez zakłóceń zmierza do celu. Po dotarciu na orbitę wokół Europy, REASON będzie operować na wysokości zaledwie 25 kilometrów nad powierzchnią lodowego księżyca, oferując bezprecedensowy wgląd w jego wnętrze.