Rosnące zainteresowanie eksploracją Księżyca, zarówno przez państwowe agencje kosmiczne, jak i firmy prywatne, skłania do rozwijania usług umożliwiających precyzyjne obserwacje Srebrnego Globu. W odpowiedzi na te potrzeby, amerykańska firma Firefly Aerospace zapowiedziała uruchomienie nowej usługi obrazowania Księżyca o nazwie Ocula. Projekt, którego start planowany jest na 2026 rok, ma oferować niespotykaną dotąd jakość danych i obrazu, wspierając zarówno misje załogowe i robotyczne, jak i działania z zakresu bezpieczeństwa oraz eksploracji zasobów naturalnych.
Podstawą systemu Ocula będzie konstelacja zaawansowanych statków kosmicznych Elytra, zaprojektowanych przez Firefly do działania zarówno na orbicie Ziemi, jak i w głębokiej przestrzeni kosmicznej. Każdy z nich zostanie wyposażony w teleskopy opracowane przez Lawrence Livermore National Laboratory – instytucję badawczą amerykańskiego Departamentu Energii. Instrumenty te będą w stanie rejestrować szczegóły powierzchni Księżyca o wielkości zaledwie 20 cm z wysokości 50 km, działając w zakresie światła widzialnego oraz ultrafioletu.
Tak wysoka rozdzielczość pozwoli na precyzyjne analizowanie cech geologicznych powierzchni, identyfikację miejsc lądowania, a także lokalizowanie zasobów, w tym ilmenitu – minerału mogącego zawierać hel-3, potencjalne paliwo dla przyszłych reaktorów fuzji jądrowej.
Ocula ma również służyć do monitorowania przestrzeni okołoksiężycowej, śledzenia aktywności na orbicie oraz pełnienia funkcji przekaźnika komunikacyjnego podczas misji powierzchniowych. Dane pozyskane przez system będą udostępniane na zasadzie licencji zarówno instytucjom rządowym, jak i klientom komercyjnym. Dzięki temu Firefly zamierza stworzyć zrównoważony model biznesowy, odpowiadający rosnącym potrzebom związanym z eksploracją i bezpieczeństwem przestrzeni kosmicznej.
Pierwszy operacyjny start Ocula nastąpi w ramach drugiej misji lądownika Blue Ghost, zaplanowanej na 2026 rok. W jej trakcie statek Elytra przetransportuje lądownik na niewidoczną stronę Księżyca i umieści sondę Europejskiej Agencji Kosmicznej na orbicie. Po wykonaniu tych zadań Elytra rozpocznie swoje zadania obserwacyjne w ramach projektu Ocula.
Trzeci lot Blue Ghost, zaplanowany na 2028 rok, wyniesie kolejnego satelitę z teleskopem LLNL. Firefly zapowiada dalszą rozbudowę konstelacji Ocula, co umożliwi regularniejsze skanowanie powierzchni Księżyca oraz dokładniejsze śledzenie sytuacji w jego otoczeniu. Długofalowe plany obejmują rozszerzenie usługi na Marsa i inne obiekty Układu Słonecznego, co pozwoli stworzyć globalną, wieloplanetarną platformę do obrazowania i rozpoznania.
Dzięki Ocula, Firefly Aerospace stawia kolejny krok w kierunku komercjalizacji zaawansowanych usług kosmicznych. Firma zamierza połączyć wysoką jakość danych z szerokim zakresem zastosowań: od planowania przyszłych misji, przez badania naukowe, aż po zastosowania strategiczne. Nowa usługa wpisuje się w globalny trend przenoszenia coraz większej części eksploracji kosmosu do sektora prywatnego – z korzyścią dla nauki, bezpieczeństwa i rozwoju technologicznego.