Skip to content

PULS KOSMOSU

Kosarzycki o kosmosie

Menu
  • Astrofizyka
    • Egzoplanety
    • Gwiazdy
    • Mgławice
  • Kosmologia
    • Ciemny wszechświat
    • Czarne dziury
    • Fale grawitacyjne
    • Galaktyki
  • Eksploracja kosmosu
  • Tech
  • Inne
    • Recenzje
  • Układ Słoneczny
    • Merkury
    • Wenus
    • Wenus
    • Ziemia
    • Księżyc
    • Mars
    • Pas Planetoid
    • Ceres
    • Planetoidy
    • Jowisz
    • Saturn
    • Uran
    • Neptun
    • Pas Kuipera
    • Pluton
    • Obiekty Pasa Kuipera
    • Planeta 9
    • Komety
Menu

Kosmiczne soczewki potwierdzają szybsze od oczekiwanego tempo rozszerzania Wszechświata

Posted on 26 stycznia 2017 by Radek Kosarzycki

Wykorzystując galaktyki jako gigantyczne soczewki grawitacyjne, międzynarodowa grupa astronomów korzystająca z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a wykonała niezależne pomiary prędkości rozszerzania Wszechświata. Najnowsze pomiary tempa rozszerzania lokalnego Wszechświata zgadzają się z wcześniejszymi wynikami. Co ciekawe, nie zgadzają się z pomiarami wczesnego Wszechświata. Wyniki zatem wskazują na fundamentalny problem leżący u samych podstaw naszej wiedzy o Wszechświecie.

Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl

Stała Hubble’a – tempo rozszerzania Wszechświata – jest jedną z fundamentalnych wartości opisujących nasz Wszechświat. Grupa astronomów z zespołu H0LiCOW kierowanego przez Sherry Suyu (związaną z Max Planck Institute for Astrophysics w Niemczech, ASIAA na Tajwanie i Politechniką w Monachium) wykorzystała Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz inne teleskopy kosmiczne i naziemne do obserwowania pięciu galaktyk w celu wykonania niezależnych pomiarów stałej Hubble’a.

Pięć soczewkowanych kwazarów badanych w ramach programu H0LiCOW.

Najnowsze pomiary są całkowicie niezależne – choć doskonale zgadzające się – od innych pomiarów stałej Hubble’a w lokalnym Wszechświecie, do których jako punkty odniesienia wykorzystano cefeidy i supernowe.

Niemniej jednak, wartość zmierzona przez Suyu i jej zespół, jak i wartość wydedukowana z badań opierających się na cefeidach i supernowych, różnią się od pomiarów wykonanych przez satelitę Planck. Jest jednak istotna różnica – Planck mierzył wartość stałej Hubble’a we wczesnym Wszechświecie badając mikrofalowe promieniowanie tła.

B1608+656 to jeden z pięciu najlepiej soczewkowanych kwazarów. Dwie galaktyki na pierwszym planie rozciągnęły obraz odległego kwazara w łuki.

Choć wartość stałej Hubble’a ustalona na podstawie danych z Plancka zgadza się z naszą obecną wiedzą o kosmosie, wartości uzyskane przez inne grupy astronomów dla lokalnego Wszechświata nie zgadzają się z akceptowanymi obecnie teoretycznymi modelami Wszechświata. „Tempo rozszerzania Wszechświata dopiero zaczyna być mierzone na różne sposoby z na tyle dużą precyzją, że możemy dostrzec rzeczywiste odchylenia, które mogą wskazywać na nową fizykę leżącą wciąż poza naszym zasięgiem”, dodaje Suyu.

RXJ1131-1231

Celem badania były masywne galaktyki znajdujące się między Ziemią a bardzo odległymi kwazarami – niesamowicie jasnymi jądrami galaktycznymi. Światło z tych odległych kwazarów zakrzywiane jest przez potężną masę galaktyk leżących między nimi a nami prowadząc do zjawiska silnego soczewkowania grawitacyjnego. Dzięki temu z Ziemi widzimy wielokrotne obrazy kwazara tła, rozciągnięte w łuki otaczające bliższą nam galaktykę.

HE0435-1223

Z uwagi na fakt, że galaktyki nie prowadzą do powstania idealnie sferycznych zaburzeń przestrzeni, a galaktyki i kwazary nie znajdują się w idealnie prostej linii, światło z różnych obrazów kwazara tła musi przebyć różnej długości drogi aby do nas dotrzeć. Z uwagi na fakt, że jasność kwazara zmienia się w czasie, astronomowie mogą dstrzec migotanie różnych obrazów galaktyki w różnych czasach – to skutek różnicy czasu, którą musi pokonać promieniowanie podróżujące różnymi ścieżkami, aby do nas dotrzeć. Te różnice i opóźnienia są bezpośrednio związane z wartością stałej Hubble’a. „Nasza metoda jest najprostszym i najbardziej bezpośrednim sposobem pomiaru stałej Hubble’a, ponieważ wykorzystuje tylko geometrię i Ogólną Teorię Względności”, tłumaczy jeden z członków zespołu Frederic Courbin z EPFL w Szwajcarii.

WFI2033-4723

Wykorzystując dokładne pomiary opóźnień między poszczególnymi obrazami kwazara oraz modele komputerowe, naukowcy mogli określić wartość stałej Hubble’a z zaskakująco wysoką precyzją: 3,8%. „Precyzyjny pomiar stałej Hubble’a jest jednym z najistotniejszych celów współczesnych badań kosmologicznych”, podkreśla Vivien Bonvin, członkini zespołu z EPFL w Szwajcarii. Suyu dodaje: „Stała Hubble’a jest kluczową wartością dla współczesnej astronomii, bowiem pozwoli nam potwierdzić lub zaprzeczyć czy nasz obraz Wszechświata składającego się z ciemnej energii, ciemnej materii i normalnej materii – jest faktycznie prawidłowy, czy też mylimy się co do niego na fundamentalnym poziomie”.

HE1104-1805

Źródło: STcSI

Nawigacja wpisu

← NuSTAR próbuje rozwikłać zagadkę supernowej SN 2014C
Juno przygląda się Małej Czerwonej Plamie →

AUTOR

NAJNOWSZE

  • 9 września 2025 by Radek Kosarzycki PILNE: tajemniczy rozbłysk gamma zdumiewa astronomów
  • 9 września 2025 by Radek Kosarzycki Kometa 3I/ATLAS powoli zmienia swój wygląd. Warkocz jest coraz dłuższy
  • 9 września 2025 by Radek Kosarzycki Zderzenie, które zmieniło wszystko. Nowe badania pokazują, że młoda Ziemia była pozbawiona składników niezbędnych do życia
  • 9 września 2025 by Radek Kosarzycki Astronomowie odkryli niezwykłą „gwiazdę zombie” powstałą w wyniku kosmicznej kolizji
  • 9 września 2025 by Radek Kosarzycki TRAPPIST-1e może mieć atmosferę. Niestety, może też jej nie mieć

PATRONITE

© 2025 PULS KOSMOSU | Powered by Minimalist Blog WordPress Theme