Europa to jeden z najciekawszych obiektów Układu Słonecznego. Jakby nie patrzeć, pod lodową skorupą pokrywającą cały glob znajduje się ocean ciekłej wody. Wiele wskazuje na to, że w tymże oceanie mogą panować warunki sprzyjające powstaniu i ewolucji życia. Nic zatem dziwnego, że wszystko, co się dzieje na powierzchni Europy, jest dla naukowców niezwykle interesujące. Teraz w pobliżu księżyca przeleciała sonda Juno i zarejestrowała coś interesującego.
Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl
Sonda Juno, która wystartowała z Ziemi w 2011 roku i weszła na orbitę wokół Jowisza pięć lat później, podczas najnowszego przelotu w pobliżu księżyca zarejestrowała dowody na aktywność na powierzchni tego globu.
Zainstalowany na pokładzie sondy instrument SRU (Stellar Reference Unit), czyli kamera służąca do określania położenia i orientacji sondy na podstawie położenia gwiazd, został wykorzystany tutaj do sfotografowania powierzchni Europy z dużą rozdzielczością oświetlonej blaskiem Jowisza lub światłem słonecznym rozproszonym przez Jowisza.
Zdjęcie wykonane za pomocą SRU podczas przelotu zostało omówione w artykule opublikowanym w czasopiśmie JGR Planets 22 grudnia 2023 r. Zdjęcie przedstawia obszar lodowej powierzchni o nieregularnym kształcie, o wymiarach 37 na 67 km i przypomina swoim kształtem dziobaka. Innymi słowy, fragment przypominający ciało dziobaka znajduje się na północy, a dziób znajduje się na południu. Niesamowita jest ta wyobraźnia obserwatorów kosmosu. Obydwa te obszary – połączone popękaną formacją przypominającą szyję – zawierają duże bloki lodu o wielkości około 1 km i rzucające cienie.
Co jednak ciekawe, porównania ze zdjęciami o podobnej rozdzielczości wykonanymi przez należącą do NASA wcześniej sondę Galileo, która badała Jowisza w latach 1995-2003, sugerują zmiany w południowej części obszaru „dziobaka”. Oznacza to, że na powierzchni Europy mogły zajść zmiany od czasu wykonania zdjęć przez sondę Galileo.
Autorzy artykułu podkreślają jednak, że same zmiany nie są jednoznaczne i istnieje możliwość, że to różnice w jakości i warunkach wykonywania zdjęć odpowiadają za nietypowe obserwacje.
Naukowcy twierdzą, że zdjęcie z 2022 r. obejmuje także pobliskie złoża o niskim albedo, które mogą być powiązane ze znajdującą się pod powierzchnią wodą w stanie ciekłym. Ciemne plamy natomiast mogą być związane z pióropuszami tryskającej z wnętrza księżyca wody.
To wszystko jednak nie zmienia faktu, że europański Dziobak to atrakcyjny cel dla misji kosmicznych Europa Clipper i JUICE, które już niedługo będą przelatywały bardzo blisko Europy, szczegółowo ją badając. Sonda JUICE wystartowała w kwietniu 2023 roku i do Jowisza dotrze w grudniu 2031 roku (zapiszcie sobie w kalendarzu). Sonda Europa Clipper wystartuje 6 października 2024 roku i mniej więcej w tym samym czasie dotrze do Jowisza.