Kosarzycki o kosmosie
To wprost niewiarygodne, ale ta galaktyka widoczna na zdjęciu wykonanym za pomocą radioteleskopu ALMA wirowała już 500 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Wyemitowane przez nią wtedy światło, po 13,3 miliardach lat podróży wpadło w ostatnich latach w zwierciadło Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i detektory radioteleskopu ALMA.
Na pierwszy rzut oka poniższe zdjęcie przedstawia tylko jakąś rozmyte źródło światła. W rzeczywistości jednak mamy tutaj do czynienia z potężną galaktyką eliptyczną.
Kosmiczny Teleskop Hubble’a sfotografował samotną galaktykę IC 1776, w której stosunkowo niedawno doszło do eksplozji supernowej. Aby zrozumieć, jak dochodzi do takich eksplozji, Hubble przyjrzał się pozostałości po zniszczonej w eksplozji gwieździe. Na zdjęciu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a spiralna struktura galaktyki IC 1776 wygląda, jakby znalazła się w jakimś pustym zakątku przestrzeni kosmicznej. Galaktyka…
To jest jedno z najbardziej fascynujących zdjęć wykonanych przez nowy flagowy teleskop kosmiczny. Na opublikowanej 29 sierpnia fotografii możemy zobaczyć oddaloną od nas o 27 milionów lat świetlnych Galaktykę Wir, znaną także pod numerem katalogowym M51.
Przegląd dość rozległego obszaru przestrzeni kosmicznej przeprowadzony za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) wyraźnie wskazuje, że aktywnych jąder galaktycznych, czyli supermasywnych czarnych dziur, które aktywnie pochłaniają materię ze swojego otoczenia, we wczesnym wszechświecie było znacznie mniej, niż dotychczas uważano.
Kiedy słyszymy słowo galaktyka, najczęściej w głowie nam się pojawia obraz galaktyki spiralnej takiej jak Droga Mleczna, czy sąsiadująca z nami Galaktyka Andromedy (M31). Trzeba jednak pamiętać, że krajobraz galaktyczny jest znacznie szerszy. Oprócz spirali na niebie możemy wszak zobaczyć jeszcze zarówno olbrzymie galaktyki eliptyczne, jak i małomasywne galaktyki karłowate oraz galaktyki soczekowate.
Powszechnie uważa się, że w ciągu swojego niewiarygodnie długiego życia galaktyki spiralne, takie jak Droga Mleczna, przekształcają się w soczewkowate galaktyki „soczewkowate”, a następnie w bardziej chaotyczne, eliptyczne konglomeraty bilionów gwiazd. Analiza pobliskich galaktyk wskazuje jednak, że nasza galaktyka i inne podobne do niej były kiedyś soczewkowate. Jeśli to prawda, może to oznaczać, że historię…
Przestrzeń kosmiczna wydaje się przede wszystkim przeraźliwie pusta. Owszem, w ramach układu planetarnego mamy gwiazdę i krążące wokół niej stosunkowo blisko planety. Poza układem planetarnym „nic się nie dzieje”. A może patrzymy tak naprawdę tylko w niewłaściwej skali?
Dotychczas wydawało się to niemożliwe. A jednak! Astronomom udało się zaobserwować coś niesamowitego: we wczesnym wszechświecie czas płynął znacznie wolniej niż obecnie. Choć brzmi to abstrakcyjnie, to od dawna na to wskazywała ogólna teoria względności opracowana przez Alberta Einsteina. Problemem jednak było zaobserwowanie tempa upływu czasu na końcu wszechświata.