Kosarzycki o kosmosie
Od początków dziejów Wszechświata minęło niemal 14 miliardów lat, a naukowcy wciąż próbują zrekonstruować, jak powstały pierwsze gwiazdy i galaktyki. Nowe badania sugerują, że odpowiedź może kryć się w niezwykłych obiektach zwanych pierwotnymi czarnymi dziurami – hipotetycznych strukturach, które mogły powstać tuż po Wielkim Wybuchu. Ich istnienie mogło nie tylko przyspieszyć proces narodzin pierwszych gwiazd,…
W odległym zakątku wszechświata, na obrzeżach galaktyki NGC 6099, doszło do wyjątkowego zjawiska astronomicznego. Nietypowe źródło promieniowania rentgenowskiego, wykryte już w 2009 roku, ponownie przyciągnęło uwagę naukowców. Za jego emisję odpowiada czarna dziura o masie pośredniej – obiekt niezwykle trudny do wykrycia, a tym bardziej do zbadania. To odkrycie może okazać się kluczem do zrozumienia,…
W październiku 2022 roku astronomowie zaobserwowali najbardziej intensywny rozbłysk gamma w historii – GRB 221009A. Zjawisko to było tak potężne, że przyćmiło czułość wielu teleskopów obserwujących niebo. Nazwany „BOAT” (ang. brightest of all time), rozbłysk ten natychmiast przykuł uwagę naukowców z całego świata, stając się kluczowym obiektem badań w astrofizyce wysokich energii.
Najnowocześniejsze instrumenty obserwacyjne pozwalają nam zaglądać coraz głębiej w przeszłość Wszechświata. Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba (JWST) naukowcy właśnie odkryli, że niewielkie czarne dziury były znacznie bardziej powszechne w młodym Wszechświecie, niż dotąd przypuszczano. Odkrycie to może całkowicie zmienić nasze rozumienie formowania się galaktyk i ich centralnych czarnych dziur.
Najnowsze odkrycie astronomów rzuca nowe światło na to, jak czarne dziury oddziałują z otaczającą je materią. Międzynarodowy zespół badaczy pod przewodnictwem naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie zaobserwował niezwykłe zjawisko: czarna dziura nie tylko nadszarpnęła przelatującą w jej pobliżu gwiazdę, ale zrobiła to… dwukrotnie. To pierwszy potwierdzony przypadek takiego zdarzenia i być może początek większej…
Choć ruch planet wokół gwiazd wydaje się stabilny i przewidywalny, niektóre zjawiska kosmiczne mogą go znacząco zaburzyć. Jednym z potencjalnych „zakulisowych” aktorów są pierwotne czarne dziury – hipotetyczne pozostałości po Wielkim Wybuchu, które mogłyby wciąż krążyć po galaktyce, niepozornie wpływając na losy egzoplanet. Najnowsze badania teoretyczne sprawdzają, czy ich bliskie przeloty mogą zmieniać orbity planet,…
Astronomia fal grawitacyjnych to wciąż bardzo młoda dziedzina nauki. Nie powinno zatem dziwić, że ma ona jeszcze dla nas wiele zaskoczeń w zanadrzu. Międzynarodowy zespół naukowców poinformował właśnie o wykryciu najbardziej masywnego połączenia czarnych dziur, jakie kiedykolwiek zarejestrowano. To przełomowe zdarzenie nie tylko bije dotychczasowe rekordy, ale też stawia nowe pytania o pochodzenie najbardziej ekstremalnych…
Jednym z największych wyzwań współczesnej kosmologii jest zrozumienie, jak supermasywne czarne dziury (SMBH) mogły urosnąć do swoich gigantycznych rozmiarów zaledwie kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu. To właśnie tak wcześnie — od 570 do 700 milionów lat po narodzinach wszechświata — Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zaobserwował potężne czarne dziury o masach miliony, a nawet miliardy…
Od dekad astronomowie próbują zrozumieć, jak powstają i ewoluują czarne dziury. Znamy dwie główne klasy tych ekstremalnych obiektów: czarne dziury o masie gwiazdowej oraz supermasywne czarne dziury znajdujące się w centrach galaktyk. Pomiędzy nimi teoretycznie powinna istnieć jeszcze jedna, trzecia kategoria — czarne dziury o masie pośredniej. Ich istnienie pozostaje jednak jedną z największych zagadek…
Gdy przypadkowa gwiazda zbliży się za bardzo do czarnej dziury, czeka ją nieciekawy los. Oddziaływanie grawitacyjne czarnej dziury najpierw rozciągnie taką gwiazdę, potem rozszarpie ją na strzępy, a potem te strzępy wrzuci za horyzont zdarzeń. Co jednak się dzieje, gdy czarna dziura pożera nie zwykłą gwiazdę, a gwiazdę neutronową?