Międzynarodowa Stacja Kosmiczna od ponad ćwierć wieku krąży wokół Ziemi. Jak by na to nie patrzeć, jest to jeden z największych i najbardziej prestiżowych projektów w historii ludzkości. Choć jej obecność na orbicie wydaje się czymś oczywistym, utrzymanie stacji w przestrzeni kosmicznej wymaga regularnych działań technicznych i nowych rozwiązań. Teraz NASA i SpaceX planują przetestować system, który w krótkim terminie pomoże ISS utrzymać wysokość, a w długim może odegrać kluczową rolę w kontrolowanym zakończeniu jej misji.
Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl
ISS nie porusza się wokół Ziemi tak stabilnie jak Księżyc. Na wysokości około 400 kilometrów wciąż znajduje się resztkowa atmosfera, która stawia opór i stopniowo spowalnia stację. Bez korekt orbity stacja w końcu straciłaby wysokość i spłonęła w atmosferze ziemskiej. Z tego też powodu od początku jej działalności stosuje się regularne manewry podnoszenia orbity, wykonywane za pomocą silników stacji lub przy wsparciu statków transportowych, głównie rosyjskich Progressów.
Wpływ na potrzebę takich działań ma także podwyższona od czasu do czasu aktywność słoneczna, która powoduje rozszerzanie się górnych warstw atmosfery, które z kolei generują dodatkowe tarcie.
W tym miesiącu na pokład ISS trafił nowy system napędowy dostarczony w ramach 33. komercyjnej misji zaopatrzeniowej SpaceX. Statek Dragon dostarczył na orbitę niezależny układ, który zasila dwa silniki Draco. Sprzęt ten został zaprojektowany wyłącznie po to, by wspomagać stację w utrzymaniu orbity. Seria próbnych uruchomień rozpocznie się we wrześniu i potrwa przez całą jesień. Kapsuła Dragon pozostanie zacumowana przy stacji do grudnia, aby inżynierowie mogli sprawdzić niezawodność systemu w praktyce.
Nowy sposób podtrzymywania orbity to jednak coś więcej niż zwykły eksperyment. NASA traktuje go jako pierwszy krok w kierunku bezpiecznej deorbitacji ISS. Agencja zawarła już umowę z firmą SpaceX na opracowanie statku, który pod koniec życia stacji poprowadzi ją do kontrolowanego zejścia z orbity i skieruje nad odległe rejony oceanu. Dzięki temu uda się uniknąć ryzyka, że szczątki spadną w niekontrolowany sposób na zaludnione obszary.
ISS powstawała etapami od 1998 roku i już dawno przekroczyła pierwotny czas eksploatacji. Choć wiele jej systemów – jak panele słoneczne, urządzenia komunikacyjne czy instrumenty badawcze – można było modernizować, kluczowe elementy konstrukcyjne, w tym moduły, nie są przystosowane do nieograniczonego użytkowania. Po dziesięcioleciach w przestrzeni kosmicznej wymiana lub naprawa takich komponentów staje się praktycznie niemożliwa. Dlatego termin wycofania stacji około 2030 roku jest już przesądzony.
Pozostawienie ISS samej sobie i czekanie na jej niekontrolowany rozpad byłoby zbyt ryzykowne. Testy nowego systemu to zatem fundament nie tylko pod ostatnie lata jej działania, ale także pod jej zaplanowany i bezpieczny koniec. NASA i SpaceX chcą, aby stacja, która przez dekady symbolizowała międzynarodową współpracę i rozwój nauki, zakończyła misję w sposób w pełni kontrolowany, a nie w wyniku przypadku.