Planetoidy od dawna budzą jednocześnie fascynację i lęk. Z jednej strony stanowią „skamieniałości” Układu Słonecznego, kryjące w sobie cenne pierwiastki, takie jak żelazo, nikiel czy metale z grupy platynowców. Z drugiej – bliskie Ziemi obiekty tego typu należą do największych potencjalnych zagrożeń dla ludzkości. Nawet stosunkowo niewielka planetoida, jeśli uderzyłaby w naszą planetę, mogłaby wywołać katastrofalne skutki. Postęp w technikach obserwacyjnych pozwolił już na zidentyfikowanie tysięcy takich ciał. Według danych NASA z połowy 2021 roku, naukowcy odkryli ponad 26 tysięcy planetoid zbliżających się do Ziemi, z czego ponad 2 tysiące uznano za potencjalnie niebezpieczne.
Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl
Świadomość tych zagrożeń sprawia, że coraz więcej państw angażuje się w badania nad tzw. obroną planetarną. Przełomowym wydarzeniem było przeprowadzone w 2022 roku przez NASA uderzenie sondy DART w planetoidę Dimorphos – pierwszy w historii test realnego przesunięcia orbity obiektu kosmicznego. Teraz do podobnego wyzwania przygotowują się Chiny, które w ostatnich latach znacznie przyspieszyły prace nad badaniem planetoid i metodami ich neutralizacji.
Chińska misja, zaprezentowana podczas konferencji Deep Space Exploration (Tiandu) w Hefei, zakłada wysłanie dwóch sond. Pierwsza, tzw. obserwator, ma jako pierwsza dotrzeć do wybranej planetoidy, by przeprowadzić jej dokładne badania – zmierzyć parametry fizyczne, przeanalizować powierzchnię i ustalić trajektorię. Druga sonda, nazywana impaktorem, zostanie skierowana na kolizyjny kurs, aby zderzyć się z obiektem z ogromną prędkością.
Celem jest przesunięcie orbity planetoidy o zaledwie kilka centymetrów – według szacunków od 3 do 5 centymetrów (1,2–2 cale). Choć wydaje się to zmianą minimalną, w skali kosmicznej byłby to dowód, że metoda kinetycznego uderzenia działa. Zdarzenie będzie rejestrowane nie tylko przez sondę-obserwatora, lecz także przez sieć naziemnych i orbitalnych teleskopów wyposażonych w zaawansowane systemy obrazowania.
Projekt został szczegółowo opisany przez Wu Weirena, głównego konstruktora chińskiego programu księżycowego i członka Chińskiej Akademii Inżynierii. Naukowiec podkreślił, że celem Pekinu jest stworzenie kompleksowego systemu obrony planetarnej. Obejmowałby on wczesne wykrywanie zagrożeń, możliwość reagowania w przestrzeni kosmicznej oraz przygotowanie procedur na wypadek realnego ryzyka kolizji. Kluczową rolę odgrywałaby technika kinetycznego uderzenia, wspierana przez inne technologie zwiększające skuteczność działań.
Chińska strategia zakłada również otwartość na współpracę międzynarodową. Pekin deklaruje gotowość do wymiany danych i wspólnych badań nad stworzeniem globalnych ram obrony przed planetoidami.
Równolegle Chiny prowadzą inne projekty kosmiczne. W maju wystartowała misja Tianwen-2, której zadaniem jest pobranie próbek z planetoidy 2016 HO3, a następnie przeprowadzenie przelotu badawczego w pobliżu komety pasa głównego 311P.
Jeśli planowane uderzenie w planetoidę uda się przeprowadzić jeszcze w tym roku, Chiny staną się drugim krajem na świecie – po Stanach Zjednoczonych – który zademonstruje zdolność do zmiany trajektorii obiektu kosmicznego. Będzie to kolejny krok w budowaniu międzynarodowej tarczy chroniącej Ziemię przed jednym z najbardziej nieprzewidywalnych zagrożeń Wszechświata.