Kosarzycki o kosmosie
Galaktyki fascynują ludzi, odkąd w XX wieku dowiedzieliśmy się, czym tak naprawdę są. Okazało się bowiem, że nie są to tylko mgławice we wnętrzu naszej galaktyki, ale są to osobne galaktyki znajdujące się miliardy lat świetlnych od nas, a każda z nich zawiera sobie od kilkuset milionów do nawet biliarda gwiazd. Można zatem powiedzieć, że…
Przegląd dość rozległego obszaru przestrzeni kosmicznej przeprowadzony za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) wyraźnie wskazuje, że aktywnych jąder galaktycznych, czyli supermasywnych czarnych dziur, które aktywnie pochłaniają materię ze swojego otoczenia, we wczesnym wszechświecie było znacznie mniej, niż dotychczas uważano.
Czasami zdarza się tak, że w pustce przestrzeni kosmicznej dochodzi do niespodziewanego spotkania dwóch obiektów. Jeżeli jeden zbliży się do drugiego za bardzo, mogą się zdarzyć złe rzeczy. Tak też było w przypadku pewnej gwiazdy, która nieświadoma niczego za bardzo zbliżyła się do masywnej czarnej dziury. Astronomowie, niczym funkcjonariusze wydziału śledczego właśnie zbadali szczątki tejże…
Kiedy słyszymy słowo galaktyka, najczęściej w głowie nam się pojawia obraz galaktyki spiralnej takiej jak Droga Mleczna, czy sąsiadująca z nami Galaktyka Andromedy (M31). Trzeba jednak pamiętać, że krajobraz galaktyczny jest znacznie szerszy. Oprócz spirali na niebie możemy wszak zobaczyć jeszcze zarówno olbrzymie galaktyki eliptyczne, jak i małomasywne galaktyki karłowate oraz galaktyki soczekowate.
Powszechnie uważa się, że w ciągu swojego niewiarygodnie długiego życia galaktyki spiralne, takie jak Droga Mleczna, przekształcają się w soczewkowate galaktyki „soczewkowate”, a następnie w bardziej chaotyczne, eliptyczne konglomeraty bilionów gwiazd. Analiza pobliskich galaktyk wskazuje jednak, że nasza galaktyka i inne podobne do niej były kiedyś soczewkowate. Jeśli to prawda, może to oznaczać, że historię…
Tak daleko jeszcze nikt nie sięgał, szczególnie jeżeli miał nadzieję znaleźć supermasywną czarną dziurę. Ewidentnie Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba tego nie wiedział i sięgnął. Efekt przeszedł najśmielsze oczekiwania.
Przestrzeń kosmiczna wydaje się przede wszystkim przeraźliwie pusta. Owszem, w ramach układu planetarnego mamy gwiazdę i krążące wokół niej stosunkowo blisko planety. Poza układem planetarnym „nic się nie dzieje”. A może patrzymy tak naprawdę tylko w niewłaściwej skali?
Dotychczas wydawało się to niemożliwe. A jednak! Astronomom udało się zaobserwować coś niesamowitego: we wczesnym wszechświecie czas płynął znacznie wolniej niż obecnie. Choć brzmi to abstrakcyjnie, to od dawna na to wskazywała ogólna teoria względności opracowana przez Alberta Einsteina. Problemem jednak było zaobserwowanie tempa upływu czasu na końcu wszechświata.
Wreszcie jesteśmy na właściwej drodze do zbadania tajemniczej ciemnej materii i ciemnej energii, które stanowią większość Wszechświata. W chwili obecnej mamy o wiele więcej pytań na ich temat niż odpowiedzi. Euclid to nasza szansa, by to zmienić.
Astronomom już kilka razy udało się dostrzec w odległym wszechświecie jak czarna dziura rozszarpuje, a następnie pochłania gwiazdę, która za bardzo się do niej zbliżyła. To jednak co się dzieje 900 mln lat świetlnych od nas w jednej z galaktyk to prawdziwy unikat. Jak dotąd udało się odkryć tylko dwa takie przypadki. Mamy tutaj bowiem…