Bezpośrednie odkrycie fal grawitacyjnych z co najmniej pięciu źródeł w ciągu ostatnich dwóch lat stanowi spektakularne potwierdzenie modelu grawitacji i czasoprzestrzeni opracowanego przez Einsteina. Modelowanie tych zdarzeń dostarczyło także informacji o procesach powstawania masywnych gwiazd, rozbłysków promieniowania gamma, charakterystyce gwiazd neutronowych i po raz pierwszy umożliwiło weryfikację teoretycznej wiedzy o procesach powstawania bardzo ciężkich pierwiastków…
Kategoria: Kosmologia
Geometria dysków akrecyjnych czarnych dziur
W jądrach większości galaktyk (także w Drodze Mlecznej) znajdują się supermasywne czarne dziury o masie milionów lub nawet miliardów mas Słońca. Torus pyłu i gazu krąży wokół czarnej dziury (przynajmniej według większości teorii) i emituje promieniowanie ultrafioletowe, gdy materia opadająca na czarną dziurę ogrzewa dysk do milionów stopni. Proces akrecji może także zasilać wyrzucanie dżetów…
Supermasywne czarne dziury kontrolują procesy gwiazdotwórcze w masywnych galaktykach
Młode galaktyki charakteryzują się intensywnymi procesami gwiazdotwórczymi, jednak z czasem ten okres powstawania nowych gwiazd przygasa. Najnowsze badania, których wyniki opublikowano 1 stycznia 2018 roku w periodyku Nature wskazują, że masa czarnej dziury znajdującej się w centrum galaktyki określa jak szybko to „tłumienie” procesów gwiazdotwórczych nadejdzie. Każda masywna galaktyka posiada centralną supermasywną czarną dziurę o masie…
Kosmiczna szczoteczka do zębów? [zdjęcie]
Większość galaktyk leży w gromadach zawierających od kilku do tysięcy obiektów. Nasza Droga Mleczna na przykład należy do gromady około pięćdziesięciu galaktyk zwanej Lokalną Grupą, do której należy także Galaktyka w Andromedzie oddalona od nas o jakieś 2,3 miliona lat świetlnych. Gromady są najmasywniejszymi grawitacyjnie związanymi obiektami we Wszechświecie, a powstają (według obecnie przyjmowanych teorii) …
Dane z Herschela łączą tajemnicze wiatry kwazarowe z procesami gwiazdotwórczymi
Astronomowie wykorzystali Kosmiczne Obserwatorium Herschel do rozwiązania tajemnicy pochodzenia silnych wiatrów zimnego gazu w gorącym otoczeniu kwazarów. Dowody wskazujące na związek tych silnych wiatrów z procesami gwiazdotwórczymi w galaktykach macierzystych kwazaru mogą także pomóc rozwiązać tajemnicę górnej granicy rozmiarów galaktyk we Wszechświecie. Od odkrycia kwazarów w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku dostarczają one licznych pytań, na…
Orbity galaktyk w lokalnej supergromadzie galaktyk
Zespół astronomów z USA, Izraela i Francji stworzył najbardziej dotąd szczegółową mapę orbit galaktyk w naszym lokalnym sąsiedztwie, która przedstawia ruch prawie 1400 galaktyk w regionie do 100 milionów lat świetlnych od Drogi Mlecznej. Badacze odtworzyli ruchy galaktyk od 13 miliardów lat temu do chwili obecnej. Głównym atraktorem grawitacyjnym na badanym obszarze jest Gromada w…
ALMA odkrywa masywne pierwotne galaktyki w potężnym oceanie ciemnej materii
Astronomowie zakładają, że pierwsze galaktyki – te które powstały zaledwie kilkaset milionów lat po Wielkim Wybuchu – pod wieloma względami przypominają niektóre galaktyki karłowate, które obecnie obserwujemy w pobliskim wszechświecie. Te wczesne zbiory składające się z kilku miliardów gwiazd następnie mogły stanowić zalążki większych galaktyk, które zaczęły dominować we wszechświecie po pierwszych kilku miliardach lat….
Najodleglejsza dotąd czarna dziura
Naukowcy odkryli rzadki relikt po wczesnym wszechświecie: najodleglejszą jak dotąd odkrytą supermasywną czarną dziurę. Ta pożerająca materię bestia charakteryzuje się masą 800 milionów razy większą od masy Słońca – co jest zdumiewającą wartością zważając na tak młody wie. Badacze ogłosili swoje odkrycie w artykule opublikowanym w periodyku Nature. „Ta czarna dziura rozrosła się znaczniej niż…
Gromada galaktyk zakrzywiająca czas i przestrzeń
Powyższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia odległą gromadę galaktyk Abell 2537. Gromady galaktyk takie jak ta zawierają tysiące galaktyk w różnym wieku, różnych kształtów i rozmiarów, które łącznie charakteryzują się masą tysiące razy większą od masy Drogi Mlecznej. To naprawdę kolosalne zgrupowania galaktyk – największe struktury we Wszechświecie związane ze sobą grawitacyjnie….
Para gigantycznych czarnych dziur na zdjęciu Galaktyki Andromedy
Okazuje się, że nawet czarne dziury nie potrafią się oprzeć pokusie, aby nie wyskoczyć nieoczekiwanie na zdjęciu. W tle zdjęcia pobliskiej Galaktyki Andromedy naukowcy odkryli najciaśniejszą dotąd obserwowaną parę supermasywnych czarnych dziur. Astronomowie dokonali swojego odkrycia wykorzystując dane rentgenowskie zebrane za pomocą Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra oraz dane optyczne z naziemnych teleskopów Gemini North na Hawajach…