Na pierwszy rzut oka zdjęcie jak zdjęcie. Podobnych zdjęć miłośnicy astronomii widzieli już mnóstwo. Gdyby to zdjęcie było zrobione przez amatora astronomii, zapewne przedstawiałoby mrowie gwiazd widzianych w kierunku dysku galaktyki. Gdyby to było zdjęcie wykonane za pomocą któregoś z dużych teleskopów, mogłoby przedstawiać odległe galaktyki. Nie jest to jednak żaden z tych dwóch przypadków….
Kategoria: Kosmologia
Supermasywna czarna dziura a obumieranie galaktyk
Czym się różni młoda galaktyka od starzejącej się galaktyki? W młodych galaktykach wciąż zachodzą procesy gwiazdotwórcze. Młode niebieskie gwiazdy wchodzą w miejsce starzejących się czerwonych olbrzymów. Od czasu do czasu astronomowie natrafiają jednak na galaktyki, w których młodych, gorących, błękitnych gwiazd już nie ma. Taka galaktyka stopniowo gaśnie. Wypełniające ją gwiazdy świecą, ale w toku…
Czarne dziury uwielbiają jeść, ale każda inaczej
Praktycznie w każdej dużej galaktyce znajdziemy przynajmniej jedną supermasywną czarną dziurę. Naukowcy katalogujący ich zachowanie zauważają jednak, że każda z nich zachowuje się w nieco inny sposób. Przegląd aktywnych jąder galaktycznych (AGN) znajdujących się w wycinku nieba znanym jako GOODS-North w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy pozwolił naukowcom porównać ze sobą znajdujące się w nich supermasywne czarne…
Okiem Hubble’a: NGC 1947 jako umierająca galaktyka
Widoczna na zdjęciu powyżej galaktyka NGC 1947 to obiekt głębokiego nieba widoczny tylko z półkuli południowej w gwiazdozbiorze Złotej Ryby. Pod względem kształtu, galaktyka klasyfikowana jest przez astronomów jako galaktyka soczewkowata, a więc znajdująca się gdzieś między klasycznymi galaktykami spiralnymi a eliptycznymi. NGC 1947 została odkryta 200 lat temu przez szkockiego astronoma Jamesa Dunlopa. Przez…
ZDJĘCIE: Odblask czarnej dziury
Powyższe zdjęcie stanowi tak naprawdę mozaikę zdjęć (dane rentgenowskie – niebieski i zielony, dane optyczne – czerwony), na której uwieczniono aktywną galaktykę NGC 1068. Na zdjęciu widać gaz wywiewany w postaci wiatrów gwiezdnych z pobliża centralnej supermasywnej czarnej dziury. Regiony, w których zachodzą intensywne procesy gwiazdotwórcze w wewnętrznych ramionach spiralnych galaktyki widoczne są zarówno w…
Okiem Hubble’a: galaktyka spiralna z poprzeczką – NGC 4535
NGC 4535 to galaktyka spiralna z poprzeczką znajdująca się 50 milionów lat świetlnych do Ziemi w kierunku gwiazdozbioru Panny. Powyższe zdjęcie zostało wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Barwy na powyższym zdjęciu nie są przypadkowe. Bardzo dużo mówią o strukturze i ewolucji galaktyki. Niebieskie jasne gwiazdy widoczne wzdłuż ramion spiralnych galaktyki to młode gorące gwiazdy…
Myśleliście, że wiecie coś o największych czarnych dziurach? No cóż…
Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Londyńskiego wskazują, że we wszechświecie mogą się czaić zdumiewająco duże czarne dziury, masą i rozmiarami znacznie przewyższające supermasywne czarne dziury. Zdumiewająco duże czarne dziury (SLAB, ang. stupendously large black holes) wymykają się obecnie obowiązującym teoriom opisującym powstawanie i ewolucje masywnych czarnych dziur. Dotychczas bowiem uważano, że istnieje pewna…
Codziennik kosmiczny: znalazłem psa, a naukowcy znaleźli anioła na Marsie
Dzisiejszy codziennik ze sporym opóźnieniem, ale za to ze szlachetnym usprawiedliwieniem. Na ostatnim spacerze o północy znalazłem bezdomnego psa. Nie mogąc zostawić go samego na noc musiałem wprowadzić go do domu, do dwóch własnych psów, aby przeczekał do rana, kiedy to będzie mógł być oddany Straży Miejskiej. Uspokojenie sytuacji w domu potrwało do 3:30. O…
Spin supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej
Gdy już powstanie czarna dziura, jej intensywne pole grawitacyjne powoduje powstanie powierzchni, zza której już nawet światło nie ucieknie, przez co czarna dziura jest czarna dla wszystkich obserwatorów na zewnątrz. Wszystkie szczegóły złożonej mieszani materii i energii, z której powstała znikają na zawsze, przez co czarną dziurę możemy w całości opisać za pomocą jedynie trzech…
Przepis na silne dżety emitowane przez kwazary
Tylko niektóre supermasywne czarne dziury emitują niezwykle silne strumienie materii, dżety. Pozostałe tego nie robią. Być może właśnie naukowcom udało się ustalić dlaczego tak się dzieje. Korzystając z Kosmicznego Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra, europejskiego satelity XMM-Newton, niemieckiego satelity ROSAT oraz Very Large Array, badacze przeanalizowali ponad 700 kwazarów – gwałtownie rosnących supermasywnych czarnych dziur – starając…